Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
R.J.Kijak,Sensżyciaiumierania.Seksiniepełnosprawność–doświadczeniaseksualneosóbzniepełnosprawnością
intelektualną,Kraków2009ISBN:978-83-7850-233-3,©byOficynaWydawnicza„Impuls”2009.
Seksualnośćosóbzniepełnosprawnościąintelektualną…
35
jakieludzieprzypisujątymbrakom,różniąsięwzależnościodśrodowiska
społecznego(A.GustavssoniE.Zakrzewska-Manterys1997,s.9).
Społecznaperspektywaujmowanianiepełnosprawnościintelektualnej
jestmałopoznana.Jejsłabośćpoleganabrakuteoretycznegougruntowa-
nia,dlategoteżustaleniejednejkoncepcjijestniewystarczające.Gustavsson
iZakrzewska-Manterys(1997,s.11)zwracająuwagęnaciekawąklasyfkację
specyficznychpodejśćspołecznychdoniepełnosprawnościintelektual-
nej,którąprzedstawiłwlatach80.Söder(za:Gustavsson,Zakrzewska-
-Manterys1997,s.11).Jegospołecznaklasyfkacjawznacznymstopniu
przyczyniłasiędojaśniejszejibardziejpogłębionejinterpretacjiniepełno-
sprawnościintelektualnej.Söderwymienił(za:Gustavsson,Zakrzewska-
-Manterys1997,s.11)3społeczneujęciateoretyczneniepełnosprawności
intelektualnej:epidemiologiczne,adaptacyjneorazspołecznegokonstruk-
cjonizmu.Zpunktuwidzeniapodejmowanychwniniejszejpracyanaliz
ciekawejestdrugiepodejście.Niepełnosprawnośćintelektualnajestwy-
nikieminterakcjimiędzyjednostkąaotoczeniem.Istniejeścisłyzwiązek
pomiędzyspołecznymfunkcjonowaniemczłowiekaniepełnosprawnego
intelektualnieioddziaływaniamiśrodowiskowymi.Wujęciuadaptacyjnym
niepełnosprawnośćintelektualnaniejesttraktowanajakowewnętrznacecha
osobowości,leczjakospecyfcznyprzypadekinterakcjizotoczeniem,wktó-
rymokreślonecechystająsięwadamiwobecokreślonegozbioruwymagań.
Przyjęcietegopodejściaprowadzidorozwijaniaszerokiejperspektywy
instrumentówusprawniających,skupiającychsięnazachowaniachadaptacyj-
nych,toznaczyindywidualnychcechachpasującychdowymagańotoczenia,
zktórymijednostkamusisobieporadzić(por.M.Söder,za:A.Gustavsson,
E.Zakrzewska-Manterys1997).Tęperspektywęmożemyulokowaćwonto-
logiiumiarkowanegodeterminizmu,którazapodstawowązasadęorgani-
zującąnaturęczłowiekauznajesiećzależnościprzyczynowo-skutkowych.
Wtakiejontologiiczłowiekjestwpewnymstopniuzdeterminowanyprzez
oddziaływaniazewnętrzne.Zakładasię,żeoddziaływaniatewarunkująjego
rozwój(naprzykładseksualny).Zakreślająwustalonymstopniugraniceoraz
możliwościaktywnościidziałaniaczłowieka.
JanuszSzurzykiewicz(2000)przedstawiłciekawąteorięekologiczną,
którejzasadniczympostulatemjestustaleniecałokształtuzależnościmię-
dzyfunkcjonowaniemczłowiekaaudziałemjegoindywidualnychcech
iuwarunkowańśrodowiskowychwżyciuspołecznym.Teoriatazmierzado
przeniesieniapunktuciężkościzproblematykiindywidualnej(medycznej)na
płaszczyznęinterakcjiczłowiekazmikrospołecznościąipozostałymikon-
tekstamiśrodowiskowymi,zktórymimakontakt.Oznaczatoprzeniesienie
uwaginaposzukiwaniezależnościpomiędzyspołecznymfunkcjonowaniem
człowiekaioddziaływaniamiśrodowiskarodzinnego,wramachktóregoza
istotneuznajesięoddziaływaniawychowawczeorazczynnikimaterialno-
