Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
2.1.Seksualnośćiproblemyseksualnewteoriipopędowo-strukturalnej
67
Wartozaznaczyć,żedzieckowtymokresieniemapełnejświadomościznacze-
niaśmierciczyzabójstwa,toteżimpulsojcobójstwawkompleksieEdypaozna-
czaprzedewszystkimpragnieniezniknięciaojca,dającedzieckumożliwość
posiadaniamatkinawyłączność.
Zewzględunaszczytambiwalencjiwobecobiektuojciecjestnietylkoniena-
widzony,leczrównieintensywniekochanyprzezchłopca,przeżywanyjakoideał
męskościiomnipotentnyopiekun.Wlatach20.XXw.Freudwprowadziłpojęcie
pełnegoczykompletnegokompleksuEdypa,obejmującegodwaaspekty-po-
zytywny(prosty)oraznegatywny(odwrócony)(Freud,1923/2009,1924/2009).
MiłośćdomatkiinienawiśćdoojcaskładająsięnapozytywnykompleksEdypa.
Wnegatywnymkompleksienatomiasttoojciecjestobiektemseksualnegoprag-
nienia,amatkajestnienawidzonajakorywalkastojącanadrodzedoposiadania
ojcanawyłączność.
WpozytywnymkompleksieEdypachłopiecnietylkonienawidziojca,lecz
takżejestprzekonany,żeojciecznajegouczuciaiwzwiązkuztymwie,żesyn
chcezająćjegomiejsceprzymatce.Ztegorodzisięlękprzedodwetemojca,któ-
rymożeukaraćchłopcazapożądaniematki,inienawiśćdoniego.Tenodwet
przybierawnieświadomościchłopcaformęfantazjiofizycznymokaleczeniu:
odcięciupenisa.Kwestiauniwersalnościiźródełfantazjiokastracjibyłaodpo-
czątkuprzedmiotemdyskusjiwpsychoanalizieipozanią.Freudzwracałuwagę
nakilkamożliwychźródełtejfantazji.Jestonanfantazjąpierwotną”
,czyliczymś
wrodzonym,natakiejzasadziejakJungowskiearchetypy(czegodowodemmoże
byćobecnośćkastracjiwmitologii),alejestonatakżeskutkiemrealnychgróźb
zestronydorosłychorazpojawiasięjakodziecięcainterpretacjaanatomicznej
różnicypłci,czyligenitaliówdziewczynki,któremogąprzypominaćchłopcu
ranępoodcięciupenisa.
Takczyinaczej,możnaprzypuszczać,żeskorodoznaniaseksualnezwiązane
zmatkąsąodczuwaneintensywniewłaśniewpenisie,tofantazjaonajstraszliwszej
naświeciekarzemożenaturalnieskupićsięnautracietegowłaśnienarządu.Feni-
chel(1945)podkreśla,żefunkcjakompleksukastracjiwrozwojuchłopcajestfun-
damentalniepowiązanaznarcystycznymprzecenieniempenisawfaziefallicznej.
Niejesttotylkojednazczęściciała,któramożebyćprzedmiotemmściwegoataku
ojca,jesttocośnajważniejszego,źródłonajwiększejrozkoszyiośrodekpoczucia
wartościoraztożsamościnatymetapie.Dlategowłaśnielękprzedutratąpenisa,
zwanylękiemkastracyjnym,jestuchłopcanatylesilny,żepowodujeonnupadek”
czyteżnzniszczenieizniesienie”kompleksuEdypa(Freud,1924/2009).
Wnormalnymrozwojuchłopiecbardziejceniswojegopenisaniżpragnie
matki,toteżzasprawąlękukastracyjnegorezygnujezjejposiadania,zbólem
ismutkiemwyrzekającsięzaspokojeniaswychedypalnychdążeń.Lękprzed
ojceminienawiśćdoniegozostajązaśopanowaneprzezobronnąidentyfika-
cjęzpostaciąojcowską,opartąnamiłościipodziwiewobecniej.Skutkiemtej
