Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Ijeszczefragmentoniezmiennościznaku.
Oilesignifantwydajenamsięwybranydowolniewodniesieniudopojęcia,jakieprzed-
stawia,otyle,przeciwnie,wstosunkudospołecznościjęzykowej,którasięnimposługu-
je,niejestondowolny,lecznarzucony.Wnajmniejszymstopniuniezasięgasięrady
grupyspołecznej,zaśsignifant,wybranegoprzezjęzyk,niemożnazastąpićjakimkol-
wiekinnym.Faktten,pozorniezawierającysprzeczność,możnabynazwaćokreśleniem:
nwymuszonakarta”
.Zwracasiędojęzyka,mówiąc:nWybieraj”
,leczdodajesięrównocze-
śnie:nalebędzietotenznak,anieinny”
.Nietylkojednostka,gdybytegochciała,byłaby
niezdolnadowprowadzeniajakichkolwiekzmianwdokonanywybór,lecznawetcała
grupaniemawładzynadjednymchoćbywyrazem;związanajestonazjęzykiem
takim,jakijest.
2020Denotacjaikonotacja
Oileokreśleniekonotacjajestogólnieznaneistosowanerównieżwcodziennym
języku,otyledenotacjajestpojęciemmniejznanymiużywanym.Przezkonotację
rozumiemyzwykledodatkoweskojarzenia,któreprzywołujenamjakiśobiekt,te-
mat,motyw.Natomiastdenotacjajestnajczęściejrozumianajakodosłowneznacze-
nietego,cowidzimy.Używającponownieprzykładuobrazujabłka(zpodrozdziału
oznaku),możemypowiedzieć,żedenotacjawtymprzypadkutopoprostujabłko.
Natomiastkonotacjąbędzietudodatkoweznaczeniestojącezajabłkiem.Modelzna-
ku,któryzilustrowaliśmytymprzykłademwpodrozdzialeoznaku,przedstawiako-
notację.Tambowiempokazaliśmyjabłkojakoformę(signifiant),aideępokusyjako
znaczenie/treść(signifié).Obrazjabłkamożemiećoczywiściewieleróżnychkonota-
cjizależnychodkontekstu,wktórymsiępojawia.
DenotacjaikonotacjauRolandaBarthes’a
Bartheszastosowałrozróżnieniemiędzydenotacjąakonotacjądoanalizyprzeka-
zuwizualnego.WpracynRetorykaobrazu”8przeprowadziłanalizęreklamyPanza-
ni,którawlatach60.byłaznanąipopularnąwśródFrancuzówmarkąproduktów
spożywczych.ReklamaprzedstawiasiatkęzproduktamiPanzani:makaron,ser
parmezan,puszkęsosusalsa.Wsiatceznajdująsięteżświeżewarzywa-pomidor,
papryka,cebula.Siatka,zktórejproduktywysypująsięnazewnątrz,jestumiesz-
czonanaczerwonymtle,anadolewidniejewypisanebiałymiliteramihasło
nMakaron-sos-parmezan.Włoskaluksusowość”
.
Bartheszwracauwagęnatrzytypyprzekazuzawartewreklamie:przekazjęzykowy,
przekazikonicznykodowanyiprzekazikonicznyniekodowany.Interesującanasko-
notacjadotyczydrugiegoztypów,gdzieBarthesopisujeserięznaków,którenprzema-
wiają”dowidza.
8R.Barthes,Retorykaobrazu,nPamiętnikliteracki”
,1985,t.76,nr3,s.289-302.
28
2.Podstawowekonceptysemiotyczneiichzastosowanie
