Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
marzącyjestwstaniekreowaćteżnowebytyosobowe.Jeśliudostępniswójświatma-
rzeńinnym,opisującgowdzieleliterackim,możestaćsięonwizją,któramodelu-
jemasowąwyobraźnięspołeczną,determinujejejfunkcjonowanie,niejednokrotnie
umożliwiaćmożedocieraniedoarchetypów.Literackiopismarzeniamożebyćdlaod-
biorcynietylkookazjądodoznaniaestetycznego,lecztakżepouczającymprzykładem,
jakimidrogamiprowadzićwłasnąwyobraźnię,jakkształtować.Tymsamymzjednej
stronydeterminuje,określającramy,zniewalaiograniczakreacyjnąmocwyobraźni,
zdrugiejzaśstronymożepobudzaćizachęcaćdowłasnychposzukiwańiwędrówek
wsferzemarzeń.
Marzenieotwieradrogęwolnejwyobraźni,pozwalakreowaćnoweświaty,jak
choćbywprzypadkuliteraturyfantasyczysciencefictionlubmodnychostatniohistorii
alternatywnejifantastykihistorycznej,którełącząto,coznanezdziejówzdziałaniem
wyimaginowanychiodrealnionychpostaciwłączanychwodczytanezkarthistorii
obrazyprzeszłości.Marzeniesennekojarzyćnależyzzaniechaniemaktywności,zle-
nistwem,zvitavoluptaria,niemającymnicwspólnegozpozytywniewartościowaną
kontemplacją.
Zarównoprzestrzeńsnu,jakimarzeniaotwieradrogędozaświatów,aleteżim-
manentnegoświatawyimaginowanego,jakteżcorazobecniebliższegowcodziennym
doświadczeniu,równoległegorealnemuświatawirtualnego,którydostępnyjestna
wyciągnięcieręki,powłączeniukomputera,bezkoniecznościzasypianiaczyteżma-
rzenia.Bysięwnimznaleźć,zbędnateżjestlektura,odtwarzanieczyichświzji.Moż-
liwestałosięsamodzielnekreowanietegoświata.
Uprogudalszychrozważańskonstatowaćnależy,żewliteraturzeantyku,jak
itwórczościepokdawnychpostrzeganosenpoprzezteoriefilozoficznestoikóworaz
ArtemidorazDaldis,CyceronowySenScypiona,obrazjaskiniHypnosazMetamorfoz
Owidiuszaorazsnybiblijnezkorzystającąztejspuściznycałątradycjąchrześcijańską.
Wliteraturzenowszejopisydoświadczeńsenilnychzdominowanezostałyprzezfilozo-
fięSigismundaFreudaiCarlaGustavaJunga,awięcograniczonewdużejmierzedo
literackichwizjibazującychnapsychoanalizieorazpsychologiigłębi(wtymsamym
kierunkuposzliteżinterpretatorzy).Bogatydorobekmyśli,jakteżsymbolikionirycz-
nejdawnychepokzostałwpóźniejszychokresachznaczącoograniczony,uległredukcji
irozproszeniu.
1.Stanbadańzarys
Motywysnuizaświatówodzaraniadziejównieprzerwanieobecnewutworach
literackich.Stanowiązarazemwbadaniachliteraturytematrzekę.Świadcząotym
licznemającecharaktermonograficznyopracowaniacząstkowe,któretraktująowy-
branychwątkachomawianychmotywów.Rozważaniauczonychdotyczątwórczości
odantykupowspółczesność.
PorządkującycharaktermacennamonografiaJoannyZagożdżon,któradokona-
łasystematycznegoprzeglądufigursnówwliteraturzeantyku,prześledziłateżteorie
~8~