Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
3.Księgicelnepółnocnegoszlakurzecznegozlat1633-1636
oraz1678-1680jakoźródłomateriałuantroponimicznego
Wlatach1950-1951nakłademWydawnictwaAkademiiNaukZSRRukazała
siętrzytomowapublikacjaТаможенныекнигиМосковскогогосударства
XVIIвека.Северныйречнойпуть:УстюгВеликий,Сольвычегодск,Тотьма
podred.A.I.Jakowlewa.TomIzawieradokumentyzlat1633-1636(Яковлев
1950),II-1650-1656(Яковлев1951а),III-1675-1680(Яковлев1951b)6.Pra-
catawszczegółachilustrujepolitykęcelnąPaństwaMoskiewskiegotegookresu,
udziałprzedstawicieliróżnychwarstwspołecznychwhandlu,rolęrynkulokalne-
goicentralnego,zmianycenpodstawowychproduktów,atakżeefektywprowa-
dzeniaw1667rokuwspominanejjużnowejustawyhandlowejnarozwójobrotu
pieniężnegoitd.
Księgicelnesąniewątpliwieskarbnicąinformacjiohistoriigospodarkina
tereniepółnocnejEuropy,wszczególnościhandlu,leczjednocześnierejestra-
mizawierającymiolbrzymiąliczbęnazwosobowych,coczynijenieocenionym
źródłemmateriałuantroponimicznego.Owamasowośćpozwalaobiektywnie
opisaćiprzeanalizowaćprzemianysiedemnastowiecznegoimiennictwarosyj-
skiego.Badanymateriałodznaczasięprzytymdużąjednorodnościąwaspekcie
socjalnymiterytorialnym.Wartozaznaczyć,żedoXVIIwiekuwłączniefeudal-
nespołeczeństworosyjskiecechowaławzględnaspójnośćcywilizacyjna.Wy-
raźnerozwarstwieniespołeczneuwidoczniłosięwpóźniejszymokresie,m.in.
wwynikunarastającychwpływówkulturyzachodniej.Pozastosunkowowąskim
kręgiemarystokracji,któryegzystowałwszczególnychrealiachekonomicznych,
prawnychikulturalnych,zwyczajenazewniczepozostałychwarstwnieróżniłysię
zasadniczo.Należytupodkreślićito,żewiekXVIIniestanowiłodrębnegookre-
suwrozwojurosyjskiegoimiennictwaniższychstanów.Jegoewolucja,zwieńczo-
napowstaniemnazwisk,zakończyłasiębowiemdopieronaprzełomieXIXiXX
stulecia.Mimotoksięgicelnestwarzająmożliwośćpoznaniaregionalnejspecyfiki
imiennictwaiprzemianlokalnegosystemuantroponimicznegowczasie.
Dodatkowymwaloremmateriałuantroponimicznegozksiągcelnychjestto,
żedokumentyowebyłyprowadzoneprzezosobyświeckie.WXVIIwiekupunk-
temcelnymzawiadywałnaczelnik(ros.голова),niekiedywasyściezaprzysiężo-
nychpomocników(ros.целовальник).Nadzorcacelnybyłwybieranyspośród
najznamienitszychmiejscowychkupcównaokresroku,liczonyodwrześniado
września,iobowiązkiswojepełniłbezpłatnie.Wynagrodzenieotrzymywałjedy-
niezarzetelnypobóropłatcelnychiewentualnywzrostdochodów.Poborcyza-
branianodokonywaniajakichkolwiektransakcjihandlowychwczasiepełnienia
6Oksięgachcelnychpółnocnegoszlakurzecznegojakogatunkupiśmiennictwaużytkowego
traktująpraceOlgiW
.Barakowej(Баракова1997,2004).
13
