Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1.WprOWADzENiE
dowodównapotwierdzenieFreudowskichkoncepcjidowcipu,
humoruikomikizapomocąpreferowanychobecniewpsychologii
metodilościowych.
Choćwewspółczesnychopracowaniachnatemathumoruczy
komikizwykleniebrakujeprzynajmniejnapomknięciaokoncep-
cjiautorstwaFreuda,niekiedyjestonatraktowanazrażącąwręcz
niestarannością.NaprzykładMatthewHurley,DanielDennett
iReginaldAdamswswejobszernejksiążceFilozofiadowcipu.
Humorjakosiłanapędowaumysłu(2016)pomieszaliFreudowską
teoriędowcipuihumoru,cowzasadziejużnawstępieprzekreś-
lamożliwośćmerytorycznejpolemikizwysuwanąprzeznich
krytyką.Byćmożepowodemtegoniedopatrzeniajestto,żenie
cytująoniFreudabezpośrednio,leczpowołująsięnapracęPatricii
Keith-Spiegel(1972),która,swojądrogą,niepopełniapodobne-
gobłędu.Zdrugiejstronyichargumenty,choćkompletnienie-
trafione,samewsobienosząziarnkoprawdy,dlategowartobędzie
donichpowrócić.
BadaczezainteresowanipsychoanaliządoFreudowskiejkon-
cepcjidowcipu,humoruikomikipróbowalipodchodzićwróżny
sposób.Stosunkowowieleartykułówzostałopoświęconychkwe-
stiiekonomii,którabezwątpieniastanowijedenzcentralnych
punktówFreudowskiejargumentacji(por.np.Weeks,2007).Oile
jednakekonomiatamauFreudadośćjasnookreślony,psychiczny
wymiar,otylewpracachautorówodnoszącychsiędoDowcipuł
jejrozumieniejestzdecydowanieszersze.Takwięcnaprzykład
RichardT.Graydowodzi,że„nagłębszympoziomie,ekonomiczne
myślenie,strukturyimetafory,uderzająwretorycznąidyskursyw-
nąstrukturętekstuFreuda”(Gray,2013,s.97).Innymisłowy,sposób,
wjakizostałonapisanejegodzieło,mastricteekonomiczneuzasad-
nienie,wczymsamupodabniasiędosposobudziałaniadowcipu.
Mniejlubbardziejwyczerpującymkomentarzemopatrzyły
Dowcipijegostosunekdonieświadomościmiędzyinnymitakie
tuzypsychoanalizy,jakSándorFerenczi(2002),ErnstKris(1953),
JacquesLacan(2017)czyTheodorReik(1954za:Keith-Spiegel,1972).
11
