Siła podporządkowanych

Michał Rauszer

Uzyskaj dostęp

Zakup książkę

ISBN/ISSN:

978-83-235-4791-4

DOI:

https://doi.org/10.31338/uw.9788323547914

Wydawnictwo:

Uniwersytet Warszawski

Rok wydania:

2021

Liczba stron:

414

XML:ISBN/ISSN:

ONIX MARC21

Bibliografia:

Rauszer, Michał. Siła podporządkowanych. Red. . Warszawa: Uniwersytet Warszawski, 2021, 414 s. ISBN 978-83-235-4791-4, doi: https://doi.org/10.31338/uw.9788323547914

Bibliografia refWorks:

RT Book, Whole

SR Electronic(1)

A1 Rauszer, M.

T1 Siła podporządkowanych

PB Uniwersytet Warszawski

PP Warszawa

YR 2021

SN 978-83-235-4791-4

DOI https://doi.org/10.31338/uw.9788323547914

Bibliografia BibTex:

@Book{ 245388, author = "Rauszer, Michał", editor = "", title = "Siła podporządkowanych", publisher = "Uniwersytet Warszawski", year = "2021", address = "Warszawa", isbn = "978-83-235-4791-4", doi = "https://doi.org/10.31338/uw.9788323547914" }

Bibliografia endNote:

TY - BOOK

AU - Rauszer, Michał

ED -

TI - Siła podporządkowanych

PB - Uniwersytet Warszawski

CY - Warszawa

PY - 2021

SN - 978-83-235-4791-4

ER -

DOI - https://doi.org/10.31338/uw.9788323547914

Netografia (standard APA):

Rauszer, Michał. Siła podporządkowanych [baza danych online] Warszawa: Uniwersytet Warszawski, 2021 [dostęp: 23 06 2024]. Dostęp w Ibuk Libra: https://libra.ibuk.pl/reader/sila-podporzadkowanych-michal-rauszer-245388. doi: https://doi.org/10.31338/uw.9788323547914

chłopi, bunt, opór kulturowy, pańszczyzna, rebellion, cultural resistance, peasants, serfdom

Książka jest antropologiczną analizą buntów chłopskich w czasach pańszczyźnianych (XVI-XIX wiek). Autor omawia przejawy chłopskiego oporu, wykorzystując do tego badania tzw. historii oddolnej (history from below), tradycje badań subaltern studies ...

Więcej

ISBN/ISSN:

978-83-235-4791-4

DOI:

https://doi.org/10.31338/uw.9788323547914

Wydawnictwo:

Uniwersytet Warszawski

Rok wydania:

2021

Liczba stron:

414

XML:ISBN/ISSN:

ONIX MARC21

Wstęp 111. Punkty odniesienia16
2. Bunt, opór i „dysydenckie subkultury”18
3. Badania nad chłopskimi buntami w kontekście polskim21
4. Paradygmaty badań nad chłopskimi buntami24
5. Chłopi jako lud?25
6. Lud i klasa27
7. Systemowa przemoc30
8. Antropologia oporu31
9. Struktura pracy35
Rozdział 1. Formy oporu podporządkowanych 411.1. Bunty chłopskie jako reakcja44
1.2. Podstawy chłopskiego działania45
1.3. Formy kolektywnego oporu47
1.4. Anonimowość oporu50
1.5. Chłopskie oddziały zbrojne52
1.6. Chłopski lojalizm i naiwny monarchizm53
1.7. Legalność oporu56
1.8. Metodologia badań oporu58
Rozdział 2. Dominacja i broń podporządkowanych 602.1. Infrapolityka i broń podporządkowanych61
2.2. Dwa rodzaje stosunków podporządkowania62
2.3. Charakter paternalizmu64
2.4. Kultura ludowa jako odwrotność paternalizmu65
2.5. Nieoznaczoność w hegemonii i przemoc67
2.6. Publiczny protokół–ukryty protokół68
2.7. Ukryty protokół jako podstawa oporu71
2.8. Kultury ukrytego protokołu73
2.9. Ukryty protokół jako sfera wartości75
2.10. Ukryty protokół i zachowanie77
Rozdział 3. Taktyki oporu 793.1. Kolektywizm pragmatyczny83
3.2. Sieci, plotka i koordynacja85
3.3. Moralna ekonomia chłopskich buntów87
3.4. Tłum i moralna ekonomia90
3.5. Moralna podstawa oporu94
3.6. Plotka–komunikacja–wartości96
3.7. Logika tłumu99
3.8. Głupota i walka klas102
Rozdział 4. Pańszczyzna i wewnętrzna kolonizacja 1074.1. Kolonizacja jako nierównowaga107
4.2. Teoria kolonizacji wewnętrznej109
4.3 Precedensy111
4.4. Kolonizacja wewnętrzna jako pojęcie antropologiczne113
4.5. Od kryzysu XIV wieku do rewolucji cen114
4.6. W stronę wewnętrznej kolonizacji117
4.7. Kolonizacja wewnętrzna i „wtórne poddaństwo”119
4.8. Ekonomia wewnętrznej kolonizacji123
4.9. Folwark jako przedsiębiorstwo?124
4.10. Monopole126
4.11. Kolonizacja wewnętrzna i pańszczyzna128
4.12. Na czym polegała pańszczyzna?130
Rozdział 5. Kultury wewnętrznej kolonizacji 1365.1. Niewolnictwo, poddaństwo, pańszczyzna138
5.2. Chłopi i niewolnicy140
5.3. Nie czyń się, Chamie, Jafetem142
5.4. Ideologia sarmatyzmu146
5.5. Dystynkcje protorasowe i sarmatyzm147
5.6. Dystynkcje estetyczne149
5.7. Naród szlachecki152
Rozdział 1. Kulturowe praktyki kontrhegemoniczne 1611.1. Kultura folkloru162
1.2. Folklor i hegemonia165
1.3. Zażyłość kulturowa i ukryty protokół167
1.4. Dialektyka drwiny169
1.5. Sowizdrzał i sprytny chłop173
1.6. Klasowa mądrość i głupota176
1.7. Spryt chłopa178
1.8. Nadprzyrodzona broń w walce z dworem179
1.9. Czary jako walka klas180
1.10. Pieśni antypańszczyźniane185
1.11. Obrzędy i rebelie192
1.12. Świat na opak jako forma wyobraźni politycznej196
Rozdział 2. Codzienne formy chłopskiego oporu 2002.1. Zbiegostwo chłopów201
2.2. Zbiegostwo jako forma oporu202
2.3. Przyczyny zbiegostwa204
2.4. Struktura ucieczek204
2.5. Polityka zbiegostwa206
2.6. Łańcuch intymnych skierowań207
2.7. Zbiegostwo i kolektywizm pragmatyczny208
2.8. Moralna ekonomia sporów metrycznych209
2.9. Opór metryczny211
2.10. Spory o wymiar pracy i działki osadników212
2.11. Pierwszy polski terrorysta mierniczy213
2.12. Performatyka oporu214
2.13. Nigdy nie widziałem chłopa biegnącego216
2.14. Dodatek: opór i kapitalizm221
Rozdział 3. Od codziennego oporu do strajku chłopskiego 2243.1. Fomentatorzy i „Mojżesze ludu”225
3.2. Przywódcy i struktura buntu226
3.3. Burzyciele pokoju z Poręby228
3.4. Spory sądowe231
3.5. Procesy232
3.6. Strajk chłopów w starostwie libuskim237
3.7. Organizacja oporu239
3.8. Bunt i pacyfikacja240
Rozdział 4. Figura społecznego bandyty 2444.1. Zbójnictwo na ziemiach polskich245
4.2. Zbójnicy społeczni a państwo247
4.3. Zbójnictwo i pańszczyzna248
4.4. Zbójnictwo a społeczność249
4.5. Tradycje chłopskiego oporu i zbójnictwo250
4.6. Reakcje na zbójnictwo253
4.7. Znaczenie mitu zbójnika255
4.8. Nadprzyrodzone moce zbójników257
4.9. Zbójnik jako ludowy wzorzec bohatera259
4.10. Mit zbójnika i ukryty protokół260
4.11. Moralna ekonomia zbójnictwa261
4.12. Polityka pamięci chłopów i utopia263
Rozdział 5. Chłopskie bunty: dwa modele 2665.1. Rola uniwersalistycznych ideologii w buntach chłopskich267
5.2. Model lokalnego powstania: pierwsza bitwa pod Nowym Targiem270
5.3. Druga bitwa pod Nowym Targiem276
5.4. Klasa i ur-nacjonalizm278
5.5. Stabilizacja systemów politycznych w XVII wieku280
5.6. Konfl ikt kolonialny?283
5.7. Proces kolonizacji284
5.8. Kozacy286
5.9. Drugi model: uniwersalistyczne podstawy buntu chłopskiego i ur-nacjonalizm287
5.10. Powstanie ludowe i powstanie Chmielnickiego289
5.11. Ustrój autonomii Chmielnickiego i sprawa chłopska294
5.12. Polityka chłopskich buntów295
Rozdział 6. Kapłan ludowej rewolucji 2986.1. Wikary z Wilkołazu299
6.2. Organizacja i rewolucja301
6.3. Pańszczyzna w Kongresówce304
6.4. Polska ludowa Ściegiennego306
6.5. Przekroczenie paradygmatu klasowego308
6.6. W stronę rewolucji ludowej310
6.7. Listy z nieba312
6.8. Ludowa propaganda315
6.9. Chrystus rewolucjonistą?316
6.10. Edukacja do solidarności318
6.11. Chrześcijanin z karabinem?319
Rozdział 7. Rewolucja, czyli zapusty chłopskie 3237.1. W stronę nowoczesnej monarchii324
7.2. Struktura relacji328
7.3. Polak w surducie, chłop w siermiędze329
7.4. Pańszczyzna jako akt wiary331
7.5. Religia, rewolucja335
7.6. Manifest Goslara i widmo komunizmu339
7.7. Chłopskie zawołania342
7.8. Rewolucyjna plotka343
7.9. Polityka chłopów w czasie rabacji346
7.10. Organizacja rabacji349
7.11. Żywioł i organizacja354
7.12. Rabacja jako wydarzenie355
7.13. Realpolitik króla chłopów358
7.14. Chłopska polityka wewnętrzna361
7.15. Rządy Szeli363
7.16. Pacyfikacja i przejście do ukrytego oporu365
Zakończenie371
Dodatek: inne pieśni ludowe o Ściegiennym380
Bibliografia382
Indeks osób404
Summary414

Wstęp

sabotowaćczywreszcieprowadzićwniejopórlubwywołaćjawnybunt,

jestjednaknieporównaniemniej.Stądteżwksiążcetejopissystemu

podporządkowaniachłopówograniczamdominimum,koncentrującsię

naoporzepodejmowanymwobecniego.

Historiabadańnadchłopskimibuntamiioporemniejestdziedziną

odługiejizłożonejtradycji,choćbadanianadwsiąsąprowadzoneoddość

dawna.Zasadniczomożnawskazaćkilkaważnychtendencjiitradycji

badawczych,któreniekonieczniewiążąsięzesobą,abardzoczęstobyły

rozwijaneniezależnie.Jednąztakichtradycjiwypracowalibadaczeskupieni

wokółzałożonegowWielkiejBrytaniiw1956rokuczasopismaPastand

Present.Rozwijanownimkoncepcjebadańnadchłopskimoporemibun-

tami

,oporembiedotymiejskiejiwiejskiej

czyludowymireligijnymi

ruchamirewolucyjnymi

.Środowiskotopozostawałowbliskimkontakcie

zbadaczamifrancuskimi,jakFernandBraudelczyErnestLabrousse,któ-

rzyzkoleirozwijalihistorięspołecznąwokółczasopismaigrupyAnnales.

Tradycjefrancuskichbadańnadchłopskimoporemwywodziłysięzanaliz

rewolucjizlat1789-1799.Należytutajwymienićchociażbytakiegohisto-

rykajakGeorgesLefebvre

,zjegoklasycznąpracąonwielkiejtrwodze”

nawsizczasówrewolucji.

Zdrugiejstronyoceanuwskazaćmożnaczteryfalebadańnadrewolu-

cjamiwogóle,wśródktórychpojawiałysiępracebądźpassusydotyczące

buntówchłopskich.PierwsząznichtworzyliCraneBrintoniGeorgeSawyer

Peette.Drugąwykreowalibadaczepowojenni,tacyjakSamuelHuntington

czyTedRobertGurr.Trzeciafalabyładziełemuczniówlubwspółpra-

cownikówBarringtonaMoore’a

,przyczymtrzebakonieczniewymienić

takienazwiskajakTedaSkocpol

iCharlesTilly

.Współcześniemówi

sięoczwartejfalibadańamerykańskichzwiązanychzteoretyzowaniem

isprawowaniewładzywXXwieku,red.KorneliaKończal,WydawnictwoNaukaiInnowacje,

Poznań2018,s.130-133.

EricHobsbawm,PrimitiveRebels:StudiesinArchaicFormsofSocialMovementsin

the19thand20thCenturies,ManchesterUniversityPress,Manchester1959.

7EdwardP.Tompson,CustomsinCommon:StudiesinTraditionalPopularCulture,

MerlinPress,London1991.

8ChristopherHill,TeWorldTurnedUpsideDown:RadicalIdeasduringtheEnglish

Revolution,PenguinBooks,London1975.

GeorgesLefebvre,TeGreatFearof1789:RuralPanicinRevolutionaryFrance,przeł.

J.White,PrincetonLegacyLibrary,Princeton1973.

10BarringtonMoore,SocialOriginsofDictatorshipandDemocracy.LordandPeasants

intheMakingoftheModernWorld,PenguinPress,London1973.

TedaSkocpol,StatesandSocialRevolutions.AComparativeAnalysisofFrance,Russia

andChina,CambridgeUniversityPress,Cambridge1979.

12CharlesTilly,FromMobilizationtoRevolution,RandomHouse,NewYork1978.

Brak wyników

Siła podporządkowanych

Treść książki

Znajdź bibliotekę blisko siebie, i uzyskaj dostęp do ebooka w systemie IBUK Libra