Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
58
HITLER:PrzybywająJeke
Niemczech80.nJ’accuse”-pisałGustavKrojanker,urodzonywNiemczech
działaczsyjonistyczny,twierdząc,żeobelżywyjęzykużywanywodniesieniu
doJekenieróżnisięzbytnioodjęzykaantysemitów81.Biuletynimigran-
tówniemieckichzamieścił-choćzuwagą,żeniebierzeodpowiedzialno-
ścizajegotreść-niezwykleostryartykułczytelnika,któryzaatakował
szowinizm,przejawiającysięwwojnieprzeciwkojęzykowiniemieckiemu.
nWidzieliśmy,jakniemieckinacjonalizmoszalał-idrżeliśmy;tujesteśmy
nadrodzekupodobnejsytuacji”-napisałczytelnik82.StowarzyszenieImi-
grantówNiemieckichostrzegałowbiuletynie,żenietolerancjaifanatyzm,
cechującekampanięnarzeczjęzykahebrajskiego,obrażająwieleosób.Wy-
brałosobierównieżheroinę:czternastoletniądziewczynkę,uczennicęszkoły
wJerozolimie;gdykoleżankapowiedziałajejnWracajdoHitlera”,dzielna
idumnadziewczynaodpowiedziałapoliczkiem83.
ZczasemJekenauczylisięszczycićswoimwkłademwspołeczeństwo
jiszuwu.Nauczylisięczućdumęztego,kimsąiuznali,żemająmisję-jako
ambasadorzykulturyeuropejskiej.nCelemnaszejdziałalnościkulturalnej
musibyćstworzenienowegohebrajskiegohumanizmu,którybędzieczerpał
nietylkozwielkościczłowieka,aleijegopokory;którynieprowadzidonie-
kontrolowanegosamolubstwa,aleuznajeizachowujerelacjejednostkizjej
rodakami,znarodemiwogólezludzkością,byożywićprzeszłość,awra-
machtegoodrodzeniaotworzyćteraźniejszośćkuprzyszłości”-powiedział
jedenzichprzywódców.Byłotoprzesłaniehumanistyczneiotwarte,za-
wierającezawoalowaną,ostrożnąkrytykęcechującejjiszuwnacjonalistycznej
zaściankowości84.nŻydwschodnioeuropejskiteżmożesięczegośnauczyć
obyciuŻydem”-napisałurodzonywNiemczechpedagogErnestSimon85.
WcodziennymżyciuJekechcielitylkodużegowyboruWurstiBre-
zeln.Chcieliksięgarni,którychwłaścicielerzeczywiścieczytająsprzedawa-
neksiążki,spokoju,porządku,dobregowychowania,szacunkudlarodziców
iwzględówdlabliźnich.Niechcielisłuchaćprogramówzradiawyjącego
przezoknosąsiada86.Prowadziliwalkęojakośćżycia;imigrancizNiemiec
uważali,żeichpowołaniemjesturatowaniekrajuprzednprymitywizmem”87.
TenKulturkampfbyłrównieżwalkąomiejscewśródelity.nMożeszpowie-
dzieć[brytyjskiemu]rządowi-pisałGeorgLandauerdoMoszeSzertoka-
żezagraniczniprawnicypodnoszązawodowypoziom.Naprzykładprawnicy
zNiemiecprzyjechali,zdaliwszystkieegzaminyisąznacznielepsiodtych,
którzystudiowalitunamiejscu”88.W1941roku,niecałedziesięćlatpo
rozpoczęciudużejfaliimigracjiJeke,jedenznichnapisał:nNiechodzioto,
czyprzystosowalisiędojiszuwu,aleczyjiszuw,któregosączęścią,dokonał
odpowiednich,koniecznychdostosowań”89.Dziesięćmiesięcypóźniejbiule-
tynimigrantówniemieckichpodawał:nNieistniejeproblem,czynależymy
dojiszuwu.Wdużejmierzejesteśmyjiszuwem”90.
