Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
pytańbyłopowinnościąkażdego,bo„bezmyślnymżyciemżyć
człowiekowiniewarto”24.
OddaniefilozofiiSokratesprzypłaciłżyciem,alejegoideeokazałysię
dużotrudniejszedozgaszenia.Nieustannapogońzaznaczeniemdobra,
uwiecznionawDialogachjegowiernegouczniaPlatona,
rozprzestrzeniłasięnacałeAteny,którejakopierwszanaświecie
demokracjastanowiłyidealneramydlaprzeprowadzeniatakiego
poszukiwania.Prawdziwemiastobyłopodstawąutopijnegodzieła
Platonapt.Państwo,którezkoleistanowiłoinspiracjędlaArystotelesa
donapisaniaEtyki,pierwszegopraktycznegoporadnika,jakwieść
dobreżycie.
ArystoteleszgadzałsięzPlatonem,żepodstawowązasadąwżyciu
byłoposzukiwaniedobra.„Wszelkasztukaiwszelkiebadanie,
apodobnieteżwszelkiezarównodziałanie,jakipostanowienie,zdają
sięzdążaćdojakiegośdobra–pisał–idlategotrafnieokreślonodobro
jakocelwszelkiegodążenia”25.Cowięc,zastanawiałsięArystoteles,
byłonajwyższymdobremdlaczłowieka?Napewnomusiałooznaczać
doskonalenienaszejnajwiększejzdolności,amianowicierozumu?
Tylkoprzypomocyrozumu,głosiłArystoteles,możemywieść
cnotliwe–aprzeztoszczęśliwe–życie,korzystajączniegopodczas
poruszaniasiępopułapkach,któreżycienieuchronnienanaszastawia.
Kluczemjestznalezienierównowagiwewszystkim,poczynającodnas
samych:naprzykład,jeśliznaturyjesteśmyporywczy,topowinniśmy
uczyćsięcierpliwości,jeślinieśmiali,powinniśmyspróbowaćzdobyć
sięnawiększąodwagę.Podejmująctakiewysiłki,możemy
udoskonalićnaszedusze,aprzeztoosiągnąćcnotę,nawzórOdyseusza
żeglującegopowzburzonychwodachmiędzyScyllą
aCharybdą26,płynącprostymkursemprzezżycie.Gdybyludziebyli
statkami,ażyciemorzem,towtedydobrobyłobynaszym
drogowskazem,arozumsterem.
Żadenzgreckichfilozofównigdynieudawał,żedobreżyciejest
łatwe.Przeciwnie,dominowałoprzekonanie,żewymagaonodużej
odwagiiwysiłku.Greckieokreślenieszczęścia,eudajmonia,tłumaczy
sięjakocośrozkwitającegoijesttostanaktywny,aniepasywny.Dla
Arystotelesabyłotoszczególnieistotne,ponieważludzieto„istoty
społeczne”,cooznaczało,żeniesąstworzenidożyciawizolacji:
bybyćszczęśliwym,potrzebujemydrugiegoczłowieka.Cojestdobre
