Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
20
CZĘŚĆI–BIOCHEMIA
Rys.1.Równowagikwasowo-zasadoweaminokwasów.Opracowanonapodstawie[3]
Wszystkieaminokwasy,zktórychpowstająbiałka,zawierającentralnyatomwęgla-
węgielalfa,doktóregoprzyłączonesąatomwodoru,grupaaminowa,grupakarbok-
sylowaorazgrupabocznaozróżnicowanejbudowie.Wwarunkachfizjologicznego
pH(pHokoło7,4)grupakarboksylowajestzdysocjowanaitworzyjonkarboksylowy,
agrupaaminowajestprotonowana(-NH
3
+).Aminokwasy,dziękiobecnościgrupdyso-
cjującychsąjednocześniekwasamiizasadami,czylizwiązkamiamfoterycznymi.Istot-
nymiwłaściwościamiaminokwasów,któremająwpływnabudowęifunkcjebiałek,są
właściwościelektrostatyczne,hydrofobowość/hydrofilowość(polarność),reaktywność
chemiczna.Wbiałkachprawiewszystkiegrupykarboksyloweiaminowesąpołączone
wiązaniamipeptydowymi,oroliaminokwasuwchodzącegowskładbiałkadecyduje
główniecharaktergrupybocznej.Właściwościgrupybocznejpozwalająnapodział
wobrębieaminokwasównaaminokwasyniepolarne(hydrofobowe)ipolarne-hydro-
filowe(niedysocjujące,kwaśneizasadowe)[2,3].
Wkomórkachzwierzęcychniezachodzisyntezawszystkichaminokwasów
niezbędnychdosyntezybiałek.Aminokwasy,któreniesąsyntetyzowane,musząbyć
dostarczonewbiałkachdiety(aminokwasyegzogenne).
Liniowasekwencjaaminokwasówwbiałkachjestokreślanajakostrukturapierw-
szorzędowaizawierainformacjęniezbędnądlautworzeniaunikalnej,trójwymiarowej
strukturyprzestrzennejbiałka.Cząsteczkibiałektworząskomplikowanestruktury,
wktórychwyróżniamy4poziomyorganizacji(strukturapierwszo-,drugo-,trzecio-
iczwartorzędowa).Dlaokreśleniaprzestrzennegoułożeniacząsteczekstosujesię
termin„konformacja”.
Kluczowąrolędlabiologicznejfunkcjibiałekmajązjonizowanegrupywłańcu-
chachbocznychaminokwasówwchodzącychwichskład.Posiadającharakterystyczne
wartościstałychdysocjacji(K
a).ZnajomośćpK
adlakwaśnychgrupjonizujących
orazzastosowanierównaniaHendersona-Hasselbachapozwalająnaocenęładunku
