Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
14
JanSzałański
–psychopatią,aCzesławCzapówiStanisławJedlewski(1971)określiligo
egoizmemegocentrycznym.
Egoistaegocentrycznywswympostępowaniukierujesięzasadąprzyjemności.
Jeżeliżyjewewszelkimdostatkuinacodzieńczerpieprzyjemności,tomożenie
popadaćwkonfliktyzprawem.Doniedawnawychowaniwcieplarnianychwa-
runkachegoiściegocentryczniwpierwszekonfliktyzprawemzaczynalipopadać
podczasodbywaniazasadniczejsłużbywojskowejiwinnychsytuacjachutrud-
niającychimeksploatatorskitrybżycia.Egoiściegocentryczniniedoznająpoczu-
ciawiny,sąniewrażliwinacierpieniazadawaneinnymludziom.K.Dąbrowski
iJ.Konopnickinazywalitakiejednostkiniewychowalnymi,ponieważniepoddająsię
oneżadnymzabiegomreformującym.
Innąodmianąadaptacjiwwąskimzakresiejestadaptacjaskrajnieakomodatyw-
na,charakteryzującajednostkidysocjalne.Cz.Czapównazwałjąegoizmemsocjo-
centrycznym.Egoiścisocjocentrycznirównieżkierująsięwswoimpostępowaniu
zasadąprzyjemności,alerealizująjąkolektywnie,wespółzczłonkamiwłasnejgrupy
podkulturyprzestępczejbezwzględnieeksploatują,,frajerstwo’’.
Adaptacjaasocjalnaiadaptacjadysocjalnaumożliwiająszczątkowąautonomię,
zwanąautonomiąreaktywną,którastanowizaledwienamiastkęautonomiipełnej,
jakąwarunkujeoptymalnaadaptacjaspołeczna,osiąganawwynikurównowagi
międzyasymilacjąiakomodacją.Skrajneformyadaptacjizubożająjednostkęjako
osobęautonomiczną,ponieważograniczająspektrumwarunkówjejegzystencjido
aktualniejawiącychsięokazji,awięcwyłączniedoistniejącychstanówrzeczy.
Szansenajpełniejszego,twórczegosamorozwojujednostkistwarzaoptymalna
adaptacjaspołeczna,polegającanasamorealizacjipoprzezurzeczywistnianiewswo-
imżyciuideałówogólnoludzkich(wartościtranscendentalnychPrawdy,Dobra
iPiękna).Tylkotaka,najszerszaadaptacjadorodzajuludzkiego,umożliwiaza-
chowaniewłasnejindywidualnościitwórczysamorozwójwharmonijnejintegracji
społecznej,beznaruszaniainteresówinnychludziorazwarunkujeautonomię
refleksyjnąjakokulminację,zwieńczenieswojego,,doczłowieczaniasię’’(Obu-
chowski2000).
Obliczaskutecznościresocjalizacji
Skutecznośćresocjalizacjimawieletwarzy.Możnabowiemrozpatrywaćją
wróżnorodnychaspektach:psychologicznym,socjologicznym,historycznym,jury-
dycznym,moralnym,pedagogicznym,politycznym,prakseologicznymiwwielu
innych.
Waspektachmoralnym,pedagogicznymipsychologicznymskutecznośćreso-
cjalizacjisprowadzasiędoprzeobrażeńwewnętrznychjednostkiresocjalizowanej,
awięcdokorekturyjejwadliwychmechanizmówmoralno-psychologicznejregula-
cji,coprzejawiasięwzauważalnejpoprawiezachowania.Aspektsocjologiczny,
