Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
UNIWERSYTETHUMANISTYCZNO-PRZYRODNICZYIM.JANADŁUGOSZAWCZĘSTOCHOWIE
BibliotekaDługosza
t.II
KAROLMIARKAPISZEPREQUELKSIĘGIHENRYKOWSKIEJ.
MIĘDZYAPOKRYFEMAWYCHOWANIEMPATRIOTYCZNYM?
(NIECOOSPOŁECZNEJFUNKCJIHISTORII)
W
sownymdlajarmarcznejodmianyHpowieścigotyckiej”1tytułem-Żywcemza-
pomnikiwznowiono,napisanąw1869roku,powiastkędlaludupodsto-
2008rokuuczczonowZabrzupamięćKarolaMiarki-odnowionojego
murowana.Powieśćgórnośląskapodługstarejkronikiizopowiadaniamojejbabki
osnuta2.
Interesujące,żenakarcietytułowejobecnegowydaniaopuszczonoostatni
członpodtytułuizostałajużsamatylkodeklaracja,iżrzeczspisanowedługHsta-
rejkroniki”.Jużnapierwszejstroniepowieściczytelnikdowiadujesię,żetym
czcigodnymprzekazemjestpodobnoHkronikaklasztoruHenrykowskiego”3.
Zniejtopochodzi,sugerujeautor,następującyopisstosunkównaŚląsku
Hprzed800laty”:
Krajbyłzasianypojedynczymizagrody;małozaludniony,acałaokolicaGórnegoŚląska
byłanaderpustaileśna;niktoosiedleniesięwniejniedbał,achociażgruntaludziom
zapółdarmoofiarowano,abysiętamtylkoosiedlili,pomimotożadenkupiecnaniesię
nieznalazł.TedyBolesławII,królpolski(panującyodroku1058do1079),któremuŚląsk,
jakoczęśćPolski,należał,starającsięozaludnieniekraju,począłrozdawaćszlachcie
1
Wprowadzeniedoproblematykiliteraturyjarmarcznej-zob.:JanuszDunin,Papierowyban-
dyta.KsiążkakramarskaibrukowawPolsce,Łódź1974.Książkakramarskapojawiasięwwy-
nikuupowszechnieniaumiejętnościczytania,stającsięistotnączęściąkulturypopularnej;
por.:PeterBurke,KulturaludowawewczesnonowożytnejEuropie,tłum.RobertPucek,Michał
Szczubiałka,Warszawa2009,s.283-299(rozdział:Pożytkizumiejętnościczytaniaipisania);
AntoninaKłoskowska,Kulturamasowa.Krytykaiobrona,wyd.3,Warszawa1983,s.94-211
(rozdział:Ramyspołecznekulturymasowej).
2
KarolMiarka,Żywcemzamurowana.Powieśćgórnośląskapodługstarejkroniki,Zabrze2008.
3
Ibidem,s.11.MiarkaniebyłjedynymwykorzystującymKsięgędocelówbeletrystycznych.In-
spirowalisięKsięgąhenrykowskądośćlicznipowieściopisarze,którychwyliczaJózefMatu-
szewski,(idem,Najstarszepolskiezdanieprozaiczne.Zdaniehenrykowskieijegotłohistoryczne,
Wrocław,etc.1981,s.12-13),m.in.:JózefIgnacyKraszewski,Waligóra.Powieśćhistoryczna
zczasówLeszkaBiałego;JanNikodemJaroń,KonradKędzierzawy;ZofiaKossak-Szczucka,Le-
gnickiePole;ZbigniewZielonka,Księgahenrykowska;StanisławHelsztyński,Apokryfśląski.
DodaćmożnateżJadwigęŻylińską,Odzyskanakorona.
