Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
12H.‑U.Obrist:Régimes,
formesetpassagesdesartsś,
s.260.
10
wegomodelu.KanonicznymwyrazemtegopodejściajestPań-
stwoPlatona.Sztukajestuznawanazaczęściowoautonomiczną
dopierowprzedstawieniowymporządkusztuk,któregofundu‑
jącymtekstemjestPoetykaArystotelesa.Greckifilozofzakluczowe
uznajeodróżnienienormrządzącychświatemrzeczywistymod
tych,którerządząświatemfikcyjnym,słowem:zasadamimesis.
Sztukajesttutaj-taksamojakwkoncepcjiPlatona-rozumiana
jakoimitacja.Jednaknieimitujejużtylkotego,corzeczywiste,lecz
przedstawiatakżeto,cojesttylkomożliwe.Kryteriumontologicz‑
nejwiarygodnościjestwyraźnieosłabione,asztukinieoceniasię
jużzapomocązewnętrznychwobecniejkryteriów.Jednakzasady,
któreArystotelesuznajezaważne,majązarazemsilnienorma‑
tywnycharakter.Zpunktuwidzeniapóźniejszegorozwojuważna
jestprzedewszystkimdystynkcjamiędzywysokimiiniskimiele‑
mentamidziełasztuki.Mimetycznieusytuowanamowateatralna
(którajestdlaporządkuprzedstawieniowegotypowa)blokuje
pewnąpodstawowącechęmowy,anawetwyrazujakotakiego:
jegoautoekspresyjność12.Taprzejawiasiędopierowrewolucji
estetycznej,któraogłaszaprzejściedoostatniegoczłonutypologii
Rancière!owskiej.
Estetycznyporządeksztukmożnanajogólniejscharaktery‑
zowaćjakonaciskprzesuwającysięzimitacjido(auto)ekspresji.
Mimetycznyparadygmatjesttutajzastąpionypierwszeństwem
języka,ujmowanegowszerokopojętymsensie(zawieratakże
gestyitp.),ijegoUgłębi".Sztukaniestanowijużdomenyprzedsta‑
wianiapewnegowycinkarzeczywistości,którymjednaksamanie
jest.Świadczyraczejonowejmocyjęzyka,jestwyrazemjegohege‑
monii.Całyświat,łącznieztympozaludzkim,wydajesięprzenik‑
niętyznaczeniem.Dynamizm,któryumożliwiłwyzwoleniejęzyka
zmimetycznegoujarzmienia,czerpiezUheterogenicznejsiły",która
wnimzamieszkała.Chodziosiłę
myślenia,którestałosięobcesamemusobie:produktiden‑
tycznyznie‑produktem,wiedzazamienionawniewiedzę,
logostożsamyzpathos,zamiarztym,coniezamierzone,itp.
Dzieleniepostrzegalnego,s.83
Rewolucjaestetycznaoznaczawięc
koniecustanowionegozwiązkumiędzywidzialnymiwypo‑
wiedzianym,wiedząiczynem,aktywnościąipasywnością.
L’inconscientesthétique,s.25
WramachrewolucjiestetycznejRancièreidentyfikujedwaprze‑
ciwstawnesposobymyśleniaidentycznościwiedzyiniewiedzy,
OndřejKrochmalny
