Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
osobowościzezbiorowąpamięcią.Jednostkanieroztapiasięprzy
tymwprzeszłości,niestajesięnośnikiemprzekazu;przezzetknię-
ciezautorytetemopowiadaczaipotwierdzeniegowswoimżyciu
zyskujedoświadczenieipełnąpodmiotowość.Możliwośćżywego,
dialogicznegoobcowaniazdziedzictwemzostaławszakutracona
wwynikukorozjiprzekazywalnościbędącejzasadąkonstytuowa-
niasiępodmiotu.WświecieUdoświadczeniautraconego”zanika
równieżzdolnośćirytuałopowieści:
Gdziesiętowszystkopodziało?Któżspotykajeszczeludzi,
którzypotrafiąporządnieopowiadać?Gdzieżpadająodumie-
rającychowetakrzetelnesłowa,przekazywaneniczympier-
ścieńzpokolenianapokolenie?Komupomocnieprzychodzi
dziśnamyśljakieśprzysłowie?Któżchoćbytylkopodejmie
próbęuporaniasięzmłodością,odwołującsiędowłasnego
doświadczenia?(Benjamin,2011,s.401).
Kresepokidoświadczeniawiążesięzpierwsząwojnąświatową;
toniezdolnośćdorecepcjiprzezeuropejskąkulturętegowyda-
rzeniastanowiprzyczynęzanikuram,wktórychmożliwebyło
funkcjonowanieprawdyjakodziedzictwa.Kryzyswojennytworzy
radykalnącezurę:oznaczaonapoczątekwłaściwejnowoczesno-
ściiwyłonieniesięnowegoparadygmatuhistorycznego,którego
podstawowymznakiemjestkryzysprzekazywalności,acozatym
idzie,utratazdolnościasymilacjiświataiartykułowaniagowspój-
nejnarracyjnejformie:
Cóż,tyleprzynajmniejjestjasne:doświadczeniepopadło
wniełaskę,itowpokoleniu,którewlatach1914-1918prze
-
żyłojednoznajbardziejmonstrualnychdoświadczeńwhisto
-
riiświata.Byćmożeniejesttotakieosobliwe,jaksięwydaje.
Czyżniemożnabyłowówczaswygłaszaćtwierdzeń:ludzie
wrócilizpolaoniemiali?Niebogatsi,ubożsiobezpośrednie
doświadczenie.To,codziesięćlatpóźniejrozlałosięwfor-
miepowodziksiążekwojennych,byłowszystkim,tylkonie
doświadczeniempłynącymzustdoucha.Nie,osobliwetoto
niebyło.Albowiemnigdydoświadczeniakłamstwniezostały
ukaranegruntowniejniżdoświadczeniastrategiczneprzez
wojnępozycyjną,doświadczeniaekonomiczneprzezinfla-
cję,doświadczeniacielesneprzezgłód,moralneprzezwład-
ców.Pokolenie,którejeszczejeździłodoszkołytramwajem
konnym,znalazłosiępodotwartymniebemwkrajobrazie,
wktórymnicniepozostałoniezmiennepozachmurami,
wśrodku,wpolusiłdestruktywnychprądówieksplozji,
drobneiułomneciałoludzkie(Benjamin,2011,s.401-402).
15
Doświadczenieszoku…