Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Nafrontachiwokopachdokonałosięcałkowitewywłaszcze-
niepodmiotu:przebiegistrukturategokryzysuzostałyopisane
wretoryceszoku.Traumatyczneprzeżycieprzerastabowiem
recepcyjnezdolnościdostępneświadomości.Toprzedewszystkim
kryzysjęzyka-szokjesttakwielki,żeartykulacjaioswojenie
traumyniemogąsiędokonać.Wrazznadmiarowościąrealnego,
którenaglecałkowicierozrywasymboliczneramysubiektywnej
strukturyświata,wobrębjaźniorazjejarmaturywtargnął,jako
dominantaponiekądodpowiadającazabezradnośćiniemotęjaźni,
paraliżującystrachprzedunicestwieniem.Zmuszającwszelkie
mechanizmypodmiotudoobrony,ówstrachcałkowicieunie-
możliwiłtworzeniesensownychpowiązańpomiędzypunktowymi
przeżyciami,mającymicharakternagłychwstrząsów.Kultura
opadłazdrżącejjednostki,pozostawiającnagą,czyniączniej
jedynieciałoobsesyjniechroniącesięprzedśmiercią.Niezwykle
precyzyjnieopisujetodoznanienapoczątku,zrodzonejprzecież
wokopachpierwszejwojnyświatowej,GwiazdyzbawieniaFranz
Rosenzweig:
Człowiekjakrobakmożeskryćsięwfałdachnagiejziemi
przednadlatującympociskiemnieubłaganejśmierci;może
tamodczućznieuniknionąsiłąto,czegonigdynieodczuł:
żejegoja,gdybyumarł,byłobytylkobezosobowymto,idla-
tegocałymkrzykiem,którytkwijeszczewjegogardle,może
wykrzyczećswejaprzeciwnieubłagalnościzagrażającejmu
takżetymniewyobrażalnymunicestwieniem(Rosenzweig,
1998,s.51-52).
Zredukowanaprzezlękiniemożliwydoabsorpcjiszokjed-
nostkatracisubiektywnośćikulturowąokreśloność,zostajespro-
wadzonadozasadysamozachowania;jesttokonsekwencjązaniku
sensownychmediacjimiędzycielesnąrecepcjąwydarzeniaajęzy-
kiem.Językujawniaswąniezdolnośćdoasymilacjitraumy;cała
kulturowasublimacjaokazujesiękłamstwem,ajedynymmożli-
wymstosunkiemdojejsymboliigenerowanychprzezniąformjest
demaskacja.Rolęnarzędziadefamiliaryzacjipełniniemotaświadka.
Niezdolnośćtego,któryprzeżył,dozaświadczeniajestnajdobit-
niejszymdementidotychczasowejformyfunkcjonowaniaprawdy.
Tradycja,którajestzasadąwszelkiejprzekazywalności,stajesię
martwymzestawemmatrycgatunkowych,któreoniemiałejiprze-
rażonejjednostceniewstanieniczaoferować.Ponieważfunkcja
świadomościograniczasiętylkodoobrony,aczasowośćdopunk-
towego,szokowego,czystoteraźniejszegodoznania,możnośćzbu-
dowaniaspójnejtożsamości,opartejnajednostkowejiponadindy-
widualnejpamięci,wydajesięutracona.
16
GrzegorzMarcinkowski