Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
BrigitaSpeičytė
12
byznaliiużywalijęzykalitewskiegoorazbyzakładalilitewskieszkoły
parafialne.Jegozainteresowanialituanistyczneniemiałyjednakcha-
rakteruściśleduszpasterskiego.Wiadomonaprzykład,żeprzetłuma-
czyłnalitewskifragmentysielankiAmintaTorquataTassaiżenastęp-
niewysłałjedoprzejrzeniaipoprawyDionizasowiPożce(zob.list
poetyckiŠviesiaiSkaistusKunigaikśtiGeradėjiPożkizroku1809).Bor-
dzieńskiemuliteratowipożyczałtakżesłownikKonstantinasaSirvyda-
sa(zob.listpoetyckiPożkiGromatapasTadeuśąČackį,około1811).
ZtegosamegosłownikakorzystałtakżeAntanasKlementas(Anto-
niKlementt,1756-1823)–toonwpoetyckimDtraktacie”Donisprie-
dero(napisanymjakopodarekimieninowydlaksięcia),podkreślając,
jakważnejestto,bypowstałwariantogólnyjęzykalitewskiego,zwra-
całsięzeswymiprzemyśleniamidosolenizantajakodopatronaspraw
litewskichiniewątpliwegoautorytetu.PrzykładksięciaGiedraitisabył
takzaraźliwy,żesamKlementas,urodzonywprawdzienaŻmudzi,lecz
długopotemprzebywającynaBiałorusiiażdopoczątkuwiekuXIXpi-
szącygłówniepopolsku,zacząłzbiegiemczasutworzyćcorazwięcej
wierszylitewskich.Wrazzewspomnianymokolicznościowymutworem
DonispriederoprzesłałonbiskupowiGiedraitisowicyklswych10sie-
lanek,napisanychwcześniejpopolsku,potemprzetłumaczonychna
litewskiiopatrzonychwspólnymtytułemSodžiausdarbai.To,żeżycz-
liwylitewskiejkulturzebiskupcieszyłsiętakmocnymautorytetem,
pozwalazrozumieć,dlaczegoDLitwin”AntanasStrazdas(Drozdow-
ski),absolwentUniwersytetuWileńskiegoiseminariumduchowne-
godiecezjiwornieńskiej,alekapłandiecezjiwileńskiej(dośćtamze
swojąlitewskątwórczościąpoetyckąosamotniony),wautobiograficz-
nymwierszuoincipicieEiDieve,Dievulaitis...nazywaGiedraitisaDvisą
tćvu”(Dojcemwszystkich”),zaśŻmudź–Dtćviżke”(Dojczyzną”).Wia-
domo,żeswójdrugi,niezachowanyzbiórwierszy(tymrazempol-
skich)StrazdaszadedykowałwłaśniepasterzowiŻmudzi
16
.Aldona
Prażmantaitć,autorkabiografiibiskupa,sądzi,iżto,żeJuozapasAr-
nulfasGiedraitis,zwolennikodbudowyRzeczypospolitejObojgaNa-
rodów,potomeknajwyższychwarstwszlachtytegopaństwa,Dznałję-
zyklitewski,zajmowałsiętłumaczeniem,interesowałsięjegohistorią,
rozumiałwagęukształtowaniasięlitewskiegojęzykaogólnego,sprzy-
jałowykrystalizowaniusięwówczesnymspołeczeństwienowegopoglą-
du”nasprawyjęzykalitewskiegoiprzydałomuspołecznegoprestiżu.
16
Lietuviąliteratūrosistorija:XIXamžius,dz.cyt.,s.299.
