Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
LitewSkaLiteraturapoczątkuXiXwieku
cieStrazdasazcenzurądowodzi,żesprawydrukutekstówlitewskich
należałydonajbardziejówcześniepalącychzadańlitewskiejwspólno-
tykulturalnej.
Pożka,zapewnenajbardziejówcześnieznanyliteratżmudzki,
któregodworekwBordziachwpowiecierosieńskimstałsiępraw-
dziwymcentrumlituanistycznym,utrzymywałstosunkizprofesorem
literaturyrosyjskiejnaUniwersytecieWileńskimJanemŁobojką,wy-
mieniłtakżekilkalistówzJoachimemLelewelem,widaćzatem,że
poprzezosobisteznajomościstarałsięzainteresowaćlituanistyczny-
miideamiipracamiwpływoweosobydziałającewcentrumkultury,
jakimbyłouniwersyteckieWilno.Jednakznaczeniedrukudlasze-
rzenialitewskiejkultury,potrzebęwyjściapozasporadyczneisponta-
niczneobiegirękopiśmiennefaktycznierozumieliŻmudzinimłodszej
generacji.ZwłaszczawtrzeciejdekadzieXIXstulecia,awięcwczasie
rozkwituuniwersytetu,przybywalionizeswychdworów,zaścianków
izagród,bystudiowaćwWilnie.Wspólnotapochodzeniabyłanatural-
nymczynnikiemdecydującymokrystalizowaniusięwobrębiewileń-
skiejbracistudenckiejbliższychkręgówtowarzyskich.Sądzićnależy,
żejakpochodzącyzdrobnejbiałoruskiejszlachtystudenciskupilisię
wTowarzystwieFilomatów,takiŻmudzini,choćnieutworzyliswego
stowarzyszenia,trzymalisięidziałalirazem.Radośćztakiegoharmo-
nijnegowspółdziałaniaiodnalezieniawspólnotyideałówwyrażaoda
Šlovėžemaičią,napisanaw1823rokuprzezSimonasaStanevičiusa
(SzymonaStaniewicza,1799-1848).Zgodniezjejsłowamiuniwer
-
sytetDobsiedli”Żmudzini,zaśichwspólna,motywowanapatrioty-
zmem,chęciąobudzeniapamięcihistorycznejdziałalnośćpolegana
tym,byDCzynićdobrzeojczyźnie,/Acowiekipopsuły,/Czasteraz
naprawić”.DziałalnośćtwórczamłodychŻmudzinówtegopokole-
nia,pierwszychprzedstawicieliinteligencji,wyróżniasięwiększym
profesjonalizmem,zwrotemkukulturzeświatowej,brakjejteżpo-
smakuamatorstwa.
Aktywnistudenciuniwersytetu,tacyjakfilologStanevičius,zaanga
-
żowalisiętakżewdziałalnośćorganizacyjnąipopularyzującąliteraturę
15
Znaczeniedobregoprzekładudlapopularyzacjikulturylitewskiejrozumiałnaprzy-
kładprofesoruniwersytetukrólewieckiegoLiudvikasRćza.W1818rokuopubliko-
wałonpoematKristijonasaDonelaitisaMetaizwłasnymtłumaczeniemnaniemiecki
iprofesjonalnymfilologicznymwstępem,przedstawiającymnowatorstwoliterackie
ikulturowetegodzieła.Strazdasniemiałtakiegosojusznika.
