Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
„Normalizacja”PosłowackU
Toinnepodejścieowocowałowlatachosiemdziesiątych
istotnymiróżnicamirozwojuobuspołeczeństw,zwłaszcza
po1989roku.Dotegojednakdojdziemypóźniej,ateraz
wypadatylkopostawićdwapytania:dlaczegosłowaccyko-
muniściuchylilitakietylnedrzwidlawiększejczęścielity
intelektualnejidlaczegoowaelitaztegoskorzystała?
Jednozmożliwychwytłumaczeńtolegendaonarodzie
słowackim,który–wprzeciwieństwiedoCzechów–nig-
dynieprzyjąłkomunizmuidlategozreżimemczyzDnor-
malizacją”rozprawiłsięnaswójsposób.Myślę,żejestto
bajka,ponieważbyłowręczprzeciwnie:większośćnarodu
przyjęłakomunizmzwielkąaprobatą,ponieważ–wod-
różnieniuodczeskiejczęścikraju–dziękiniemunastąpiła
ogromnamodernizacjaspołeczeństwainiezwykływzrost
poziomujegożycia.
Drugiewyjaśnieniejesttakie,żeSłowacywciążjesz-
czeżyliwtedypodwpływemkulturowegokoduplemienia
zkokonemwięzirodzinnych,więctworzylisieciochron-
ne.Legendamówi,żewkażdejsłowackiejrodziniebyłje-
denkomunistaijedenl’udák*,żebyratowałswychbliskich
wraziezmianyreżimu.Jesttooczywiściecałkiemmożliwe,
alejastawiamnatrzeciewytłumaczenie.
Słowaccykomuniścikierowalisięinstynktemmałego
imłodegonarodu,którychroniswącienkąwarstwęinte-
lektualnejelity,bobezniejznówspadłbydopoziomuple-
mienia.Ajednocześnie–wzamianzatowsparcie–wyma-
galiodelityposłuszeństwa.
*ZwolennikSłowackiejPartiiLudowej–nacjonalistycznegoikle-
rykalnego,skrajnieprawicowegougrupowaniapolitycznego–
przyp.ASJ.
13
