Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
PrzyPadekTaTarki
przedewszystkimbyłtopisarz,któryodrzuciłumowęze
słowackimikomunistami.
Niebyłjedyny.IvanKadlečik,PavelHrúz,ZoraJesen-
skáikilkoroinnychwybrałotakisamlos.PiszęoTatarce
dlatego,żebyłemwjegootoczeniuwostatnichlatachjego
życiaiwrazznimprzeżywałemskutkisłowackiejobojęt-
ności.Jegoówczesnasamotnośćniebyłatylkoznakiem
czasu,aletakżecechącharakterusłowackiegospołeczeń-
stwa–cechą,którąpróbujępojąć,bojejśladywidzętak-
żedzisiaj.
DlaówczesnejDnormalizacji”typowebyłoto,żeksiążki
zakazanychpisarzywycofanozewszystkichbibliotek,aich
nazwiskazniknęłyzewszystkichpodręcznikówiniemoż-
naichbyłonawetpubliczniewymówić.Towłaśniespotkało
Tatarkę,podobniejaksetkijegoczeskichkolegów.Amimo
to,międzylosemjegoiichbyłaogromnaróżnica.
Bozakazanipisarzeczescywkrótcestworzyliwspól-
notę,którastopniowoprzybrałaformęalternatywnejkul-
turywpełnymtegosłowaznaczeniu.Wydawalinaprzy-
kładwsamizdacieswojeksiążki,któreczytałostosunkowo
dużoludzi.Istniałakrytykaliterackaiurozmaiconeżycie
kulturalne,któregotajnejpolicjinieudałosięzniszczyć,
choćużywałaprzemocyizamykałaludziwwięzieniu.Pa-
radoksemczeskiejDnormalizacji”,którapoczątkowowy-
glądałanaduchowesamobójstwonarodu,byłostworzenie
kulturyniezależnejorazdzieł,którewXXIwiekustałysię
klejnotamiczeskiejliteraturynarodowej.
Kiedypo1989rokurozmawiałemotymokresiezwie-
lomaczeskimipisarzami,mówilimijednymgłosem,że
byłytonajpiękniejszelataichżycia.Awszystkodziękinie-
zwykłemudoświadczeniuwspólnotowemu,bopraktycz-
niecałaczeskaelitaliteracka(zwyjątkiemHrabalaiparu
innych)dzieliłalosbanitów.WSłowacjibyłoodwrotnie:
17
