Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Pisarze
cyumielideszyfrować.Gdyzarzucałemim,żeprzemyca-
jąctakiezakodowanetreści,wistocietworzylikulturowy
kodspołecznejobojętnościwobecprawadoswobodnego
wypowiadaniaprawdy,oninierozumieli,oczymmówię.
Przecieżtobyłytylkoksiążki,odpowiadali.
Tobyłparadokstamtychczasów:wodróżnieniuodcze-
skiej,słowackaelitaliteracka,zmałymiwyjątkami,mogła
wczasachDnormalizacji”oficjalniepublikowaćiposiadała
społecznyautorytet.Ajednocześnieniechciałategoprzy-
wilejutraktowaćjakozobowiązaniawobecspołeczeństwa.
Celowoumniejszałaswojąrolęspołeczną,bogdybyuzna-
łajejrzeczywisteznaczenie,musiałabysięwimięprawdy
zbuntować–atooczywiścieoznaczałobynaruszenieumo-
wyzkomunistamiizakazpublikowania.Jakinaczejmożna
tonazwać,jeślinieobojętnościąwobecspołeczeństwa?
Słowaccykomuniścimożenawetmielidobrezamiary,
aleratującelitę,jednocześniezobowiązalijądotego,żeby
przynajmniejDnaczęśćetatu”brałaudziałwDnormaliza-
cji”.Społeczeństwosłowackiejakocałośćzochotąprzyłą-
czyłosiędotejumowyiniemiałjużmuktopowiedzieć,
żeniejesttosłusznadecyzja.
Pisząctutajtowszystko,niechcęniczegowypominaćsło-
wackimpisarzom,boznaleźlisięoniwzdecydowanietrud-
niejszejsytuacjiodswychczeskichkolegów
.PrascyDnormali-
zatorzy”oszczędzilitamtymtakichmoralnychdylematów
,bo
niezaproponowaliimżadnejumowyipoprostuwyrzuciliich
zadrzwi.Jedynąosobą,któraotrzymałatakąpropozycję,był
BohumilHrabal,którysięnatozgodziłiwieluczeskichczy-
telnikówdodziśniemożemutegozapomnieć.
Dlapisarzaniematrudniejszejdecyzjiniżdobrowol-
newyrzeczeniesiępublikowania–wimięwyższychzasad
prawdyiuniwersalnierozumianejwolnościistotyludzkiej.
Znałemtakichtylkoparu.
15
