Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
16
Wstęp
Znaczeniawyrazówwyekscerpowanychzewszystkichwymienionychsłowników
przyjmujęzgodniezichdefinicjamileksykograficznymi,gdyżzadaniemniniejszej
pracyniejestweryfikacjasemantykiwyrazów.Ilustracjęmateriałowązamieszczoną
wsłownikach(dawnychiwspółczesnych)wykorzystujęjakokorpustekstów3.
Wzwiązkuztym,żemateriałbadawczypochodzigłówniezesłownikówhisto-
rycznych,możliwejest,żeksiążkaniezawierapełnegozasobuwyrazówdawnych
zbadanegoobszaruznaczeniowego.Słownikihistoryczne,choćzachowujądbałość
opisunaukowego,niesąwolneodlukibłędów.Nawspomnianeniedoskonałości
mawpływcharakterpracleksykograficznych.Wymienionewyżejleksykonysą
opracowaniamisłownictwadawnego,którychdokonaliwspółcześnibadacze.Nie
należywątpić,żezespołyleksykologówpracującychwkartotekachsłowników
wefekciewieloletnichanalizstarychtekstównabyłydoskonałewyczuciejęzyko-
we,nicjednakniemożesięrównaćzkompetencjąjęzykowąużytkownikajęzyka
danejepoki.Taperspektywaoglądudopuszczawystąpieniewsłownikachpew-
nychprzeoczeń,którejednakniepowinnyprzekreślaćzaletdostępnegomateriału
językowego.Dlahistorykówjęzykaużytecznośćopisówsłownikowychwydajesię
duża.Nawetmającświadomośćwadsłowników,choćbytakich,jaknadużywa-
niedefinicjisynonimicznych,któreprowadządopowstawaniabłędnychkół(por.
WALCZAK,1995),wartosięnimiposługiwać.RadosławPAWELEC,piszącnatemat
danychsłownikowychjakopodstawiedoformułowaniawnioskównatematzmian
semantycznych,przyznaje:
Zaletądawnychsłownikówjeststosunkowoniewielkistopieńformalizacjiopisu.
Zpewnościądlawieludzisiejszychleksykografówzabrzmitozaskakująco,ale
zpunktuwidzeniabadańnadhistoriąjęzykaróżnorodneuwagioaspektachaksjo-
logicznychsłowa,stopniujegoprzyswojenia,walorachstylistycznych1częstonie
mieszczącesięwzałożonejzgórysztywnejstrukturzehasła1sąbardzointeresujące
(PAWELEC,2003:40).
Dotejporyukończonozaledwiejedensłownikocharakterzehistorycznym:
Słownikstaropolski(ukończonyw2003roku).TrwająpracenadSłownikiempolsz-
czyznyXVIwieku(tom36.zostałdotychczasopracowanydohasełRozat1Roztyrk-
ność)oraznadSłownikiemjęzykapolskiegoXVIIi1.połowyXVIIIwieku.Głównym
problememhamującympracenadwspomnianymi,nieukończonymisłownikamijest
czasochłonnośćopisuleksykograficznego.Niebezznaczeniapozostająrównieżtrud-
nościzwiązanezpozyskiwaniemfunduszynaprowadzeniepracprzygromadzeniu
imerytorycznymopracowywaniudawnychwyrazów.
3
Por.:nPraktykapokazujeponadto,żedokumentacyjnesłownikinaukowecorazczęściejsłużą
jakokorpusytekstów,tzn.stająsiępodstawąmateriałowąróżnegorodzajupracnaukowych,przyczym
badaczezainteresowanisąprzedewszystkimprzykładami,którewynotowująipoddająreinterpreta-
cjilubtylkopowtórnemusortowaniuwyselekcjonowanego(pod)korpusuprzykładów”(żMIGRODZKI,
2005:8).
