Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
14
Wstęp
(GRZEGORCZYKOWA,LASKOWSKI,WRóBEL,red.,1984:310)1oddzielanesąodpodsta-
wyukośnąkreską,brakpewnejczęściniefleksyjnejderywatuwstosunkudopodsta-
wywyrazusygnalizujenatomiastznak<>.Ponadtooperacjesłowotwórczezapisuje
sięsymbolamiliterowymizgodniezwypracowanąprzezjęzykoznawstwosynchro-
nicznenomenklaturą(skrótyłacińskichnazwczęścimowy)2iumieszczawkolumnie
poprawejstroniegniazda.Symboletepokazują,jakączęściąmowyjestderywat
iwilutaktachderywacyjnychpowstał,liczącodcentrumgniazda.Naprzykładzapis
V,V,V,Sprzyderywaciezapominaczinformuje,żejesttorzeczownik(ostatnialitera
ciągu1S),którypowstałwwynikuderywacjiodczasownika(V←S),któryto
zkoleijestformądwukrotnieprefigowaną(mniećV→po/mniećV,V→za-pomnieć
V,V,V→zapomin-aczV,V,V,S).Przyzłożeniachzapisłańcuchaderywacyjnegojest
niecobardziejskomplikowany.Wnawiasiezeznakiemplusa+umieszczasięsymbol
częścimowydodanejdopodstawygniazda,apozanawiasemzapisujesięsymbol
nowopowstałejczęścimowy,naprzykładwoln-o-myślny(Ad+)V,Ad.
Poszczególnestopniepochodności(wyznaczaneprzeztaktyderywacyjne)uło-
żonezostałyzgodniezprzynależnościądokategoriiczęścimowy.Przyjmujesię
następującąkolejność:rzeczowniki,czasowniki,przymiotniki,przysłówki,liczebniki,
zaimki,spójniki.Nadrzędnązasadąporządkującąwyrazyjestukładalfabetyczny.
Derywaty,któremajątakisamzapissymbolowy,zaSOBOLEvĄ(1971)uważasię
zapowstałewedługtegosamegomodelusłowotwórczego.Bazągniazdamorfolo-
gicznegojestmorfemrdzenny.Wgniazdachzawierającychdiachronicznymateriał
językowyprasłowiańskimorfembazowyzapisujesięzgwiazdką,ponieważprzyj-
mujesięjegozrekonstruowanąpostać.Odmiennerealizacjerdzeniaprasłowiańskiego
sąwidocznewposzczególnychpolskichleksemachzamieszczonychwgnieździe.
Ponadtowszystkieleksemywgnieździemorfologicznymzostałyzróżnicowanegra-
ficzniezewzględunaprzedziałczasowy,wktórymwystępowaływjęzykupolskim.
Wkolejnychtaktachderywacyjnychpogrubieniemoznaczasięwyrazy,którezacho-
wanesąodokresustaro-iśredniopolskiegododniadzisiejszego;wyrazywprowa-
dzonedopolszczyznywpołowieXVIIIwiekuzapisujesięWERSALIKAMI;tezaś,
którewyszłyzużycia,wyróżnionokursywą.Zawyrazywymarłeuznajesięwpracy
tejednostkijęzykowe,któreniesąnotowanewUniwersalnymsłownikujęzykapol-
skiego,lubtakie,którezostaływnimzarejestrowanezkwalifikatoremprzestarzały.
WprzypadkugdyleksemwystępującywUSJPposiadakwalifikatorksiążkowy,ko-
rzystajączNarodowegoKorpusuJęzykaPolskiegoPWN(NKJP)orazwłasnejkom-
petencjijęzykowej,samarozstrzygam,czytakiwyrazzaklasyfikowaćjakowymarły,
czynadalobecnywpolszczyźnieiwzwiązkuztymoznaczonypogrubieniem.
2
Wykazsymboliorazrozwinięciaichskrótów:Ad1adiectivum(przymiotnik),Adv1adver-
bium(przysłówek),M1modulant(np.morfemniewprzeczeniach),N1numerale(liczebnik),O1
elementobcywderywacie(bezcharakterystykikategorialnej),P1praepositio(przyimek),Pr1pro-
nomen(zaimek),S1substantivum(rzeczownik),V1verbum(czasownik).Dodatkowowgnieździe
morfologicznymumieszczamspójniki:skrótC1conjunction.Inneoznaczeniastosowanewgniazdach
to:*1derywatonomazjologiczny,S1tematsupletywny,BD1brakderywatów.
