Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
28|Słownictwopsychologicznewewspółczesnejpolszczyźnieogólnej
koniecznośćredefinicjitychterminów.Autorkauznałabowiem,żefunkcjonujące
wliteraturzejęzykoznawczejpojęciaiterminyfljęzykogólny”,fljęzykogólnonaro-
dowy”,fljęzykogólnopolski”,akcentującetakiejegowłaściwościjak:flogólność,jed-
nolitośćipowszechnośćorazpełnąfunkcjonalnośćnawszystkichpoziomachtej
odmianyjęzykanarodowego,przymożliwościjegookazjonalnegoróżnicowania”3
flzbioremidealistycznychzałożeń,nieprzystającychdostanufaktycznego”4.Ba-
daczka,biorącpoduwagęzmianyspołeczno-polityczne,obyczajowe,cywilizacyjne
itechnologiczne,jakiezaszływPolscenaprzełomieXXiXXIwieku,pisze,żezakres
iznaczeniedefinicjipolskiegojęzykaogólnegowymagagłębokiejrefleksjiuwzględ-
niającejzmieniającąsięrzeczywistość.Wskazujeprzytymnazmianędotychcza-
sowychrelacjimiędzygłównym(literackim,kulturalnym,ogólnym)apobocznym
nurtemjęzyka,proponującwprowadzenieodrębnejkategorii,obejmującejobie-
gowąodmianęjęzykawjejspołecznejrealizacji,którąnazywafljęzykiempolskim
codziennejkomunikacjiprzełomuXXiXXIwieku”5.KwirynaHandke,omawiając
właściwościleksykalneisemantyczne,słowotwórcze,związkiwyrazowe,formułuje
najistotniejszecechypolszczyznycodziennejprzełomuXXiXXIwieku,doktórych
zaliczam.in.:szybkietempotworzenia,przyjmowaniaiwprowadzanianowych
leksemówiformwyrazowych,tendencjedogeneralizacjiznaczeń,wprowadzanie
elementówobcojęzycznych,szczególnieangielskich,trywializację,wulgaryzację
iinfantylizacjęjęzyka,obecnośćnegatywnienacechowanychekspresywizmóworaz
kreatywnośćjęzykową6.
ZkoleiJerzyBartmińskiuznaje,żecentralnemiejscewsystemiestylówjęzyka
mastylpotoczny,któryobejmujezarównowypowiedziustne,jakipisane7,pozosta-
jącwopozycjidostylupoetyckiego,naukowegoioficjalnego8.Takoncepcjauznaje
potocznośćzapodstawowyigłównywariantjęzykanarodowego,dziękiktóremu
użytkownicyporozumiewająsięzesobąnatematywspólneimwszystkim.Dostylu
potocznegowłączasięzatemzarównoelementynacechowane,emocjonalno-kolo-
kwialne,jakijednostkineutralne9,którełącząsięzeswobodnymbądźstarannymre-
jestrempolszczyzny10.Stanowionbazęderywacyjnądlapozostałychstylówjęzyko-
wych,pełnirównieżflrolętła,naktórymfunkcjonująstylewyspecjalizowane,wobec
3
Ibidem,s.7.
4
Ibidem,s.8.
5
Ibidem,s.10.
6
Ibidem,s.24-25.
7
J.Bartmiński,Stylpotocznyjakocentrumsystemustylowegojęzyka,w:Syntezawstylistycesłowiańskiej,pod
red.S.Gajdy,Opole1991,s.38.
8
Ibidem,s.39.
9
Ibidem,s.45.
10J.Bartmiński,Stylpotoczny,w:EncyklopediakulturypolskiejXXwieku,t.2Współczesnyjęzykpolski,podred.
J.Bartmińskiego,Wrocław1993,s.122-124.