Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
30|Słownictwopsychologicznewewspółczesnejpolszczyźnieogólnej
którzyposługująsiępolszczyznąodurodzeniaiuznajązaswójpodstawowyjęzykoraz-
cozatymidzie-mająwtymzakresieodpowiednipoziomkompetencjijęzykowej20.
Badaczdatujepolszczyznęwspółczesnąod1945roku21iuzasadniacezuręcza-
sowąutrwaleniemsięnowychrealiówspołecznych,politycznychiterytorialnych,co
miałoistotnywpływnakształtpolszczyznywnastępnympółwieczu22.
TakrozumianesłownictwoogólnopolskiezostałowUSJPpodzielononadwapod-
stawowezbiory,tj.słownictwonienacechowaneisłownictwonacechowane.Pierwsza
grupanależydopodstawowegozasobuleksykalnego,którywujęciachhistorycz-
nojęzykowych23nazywanybyłsłownictwempodstawowym(B.Bartnicka,R.R.Siniel-
nikof)24,słownictwempotocznym(J.Bartmiński)25,słownictwemwspólnymróżnym
odmianompolszczyzny(A.Markowski)26czysłownictwemjądrowym(H.Zgółkowa)27.
Dubiszprzyjmuje,żewspółczesnesłownictwonienacechowaneobejmujeokoło
15tysięcyleksemów28iwyróżniasięnastępującymicechami:
a)jestpowszechnieznaneistosowaneprzezużytkownikówjęzykaogólnopolskie-
go;
b)jeststosowanebezwzględunaramyinstytucjonalne,kontekstspołecznyisytua-
cyjny;
c)określapodstawowerealia,dotyczypodstawowychczynnościistanów;
d)jestflprzezroczystesemantycznie”;
e)jestnieerudycyjne,niespecjalistyczneinieekspresywne29.
Tychwyróżnikówniespełniająleksemynacechowane,którewUSJPopatrzone
stosownymikwalifikatorami,precyzyjnieinformującymiomiejscudanejjednostki
wsystemiestylowympolszczyzny.Autorwzasadziegodzikoncepcjeposzczególnych
badaczydotycząceróżnorodnychujęćpolszczyznywspółczesnej,dokonującpodzia-
łunasłownictwonienacechowaneinacechowane.
Mającświadomośćróżnorodnychujęćikoncepcjidotyczącychodmianwspół-
czesnejpolszczyzny,którewynikajązdyskusjinadzakresempojęciastyle/odmiany
funkcjonalnepolszczyzny,uznałam,żedlaomawianegowtejpracysłownictwapsy-
20USJP,s.XXXVIII.
21S.Dubisz,Słownictwowspółczesnejpolszczyznyogólnejwopisieleksykograficznym,w:ZłotaKsięga.Ścieżkami
współczesnegoliteraturoznawstwaijęzykoznawstwa,podred.S.Gajdy,Opole2001,s.73-90.
22Ibidem,s.73.
23USJP,s.XXXVIII.
24B.Bartnicka,R.Sinielnikof,Słownikpodstawowyjęzykapolskiegodlacudzoziemców,Warszawa1979.
25J.Bartmiński,Stylpotoczny,w:Encyklopediakultury…,op.cit.,s.115-134.
26A.Markowski,Leksykawspólnaróżnymodmianompolszczyzny,t.1-2,Warszawa1990.
27H.Zgółkowa,Ilościowacharakterystykasłownictwawspółczesnejpolszczyzny.Wybranezagadnienia,Poznań
1987.
28S.Dubisz,Słownictwo…,op.cit.,s.78.
29Ibidem,s.78-79;USJP,s.XXXVIII-XXXIX.