Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wedworzetemusiędobrzedzieje,ktopanubakęświeci(USJP).
Nasiprzodkowiechętnieposługiwalisięzwrotembakialbobakękomuś
świecić(Internet).
ZygmuntGlogerwESpisze,iżzwrotbakiświecićtłumaczonyjestrozma-
icie.NiektórzybłędniewiążągoznazwiskiemksiędzaJózefaBaki,jako
żennazwiskoksiędzaBakistałosięwnarodzieprzysłowiowemilegendo-
wem”.Inniwskazująjegozwiązkizmowąluduukraińskiego,por.baki,
bakyCoczy’odbaczyćCwidzieć’,analogiczniejakwjęzykupolskimpatryod
patrzyć,słuchyodsłuchać.BakoswitwjęzykuukraińskimznaczyCpochleb-
ca’,abakyświtytyCpochlebiać’,czyli-jakwskazujeGloger-Cwpatrywać
sięusłużniewoczy,czekającskinienia’.Glogerprzestrzegaprzedużywa-
niemzwiązkuzwyrazembakawliczbiepojedynczej:nNiewłaściwemjest
mówić:»świecićbakę«,boznaczyłobytoświecićjednooko.Upisarzypol-
skichXVIIIwiekuspotykamyobok»świecićbaki«(Zabłocki)jużi»świecić
bakę«(Trembecki)”.Wartojeszczedodać,żestaratreśćczasownikabaczyć
Cwidzieć’przetrwaławformulepożegnalnejdozobaczenia,zobaczyskaCdo
widzenia’(ES,hasło:bakiświecić,BakaJózef;SeBr,hasło:baczyć).
bakcyl
(starsze:bacyl;łac.bacillus)
przestarz.Cbakteria,zarazek,wiruspowodującychorobę’
połknąćbakcylaCpolubićcośbardzo,oddaćsięczemuśzzami-
łowaniem,fascynacją’
Dlawieluosóbwystarczyjedenlotszybowcem,bypołknąćbakcyla(NKJP:
Sposóbnawolnośćiadrenalinę,nDziennikPolski”2005,25III).
Młodzipianiścijeszczewtedyniezdawalisobiesprawy,żepołknęlibak-
cylawspółczesności.PoskończeniuAkademiiMuzycznej,pootrząśnięciu
sięzzaliczeńiegzaminów,zaczęligraćmuzykęnajnowszą(NKJP:A.Ma-
latyńska-Stankiewicz,Małżeństwobezprzysięgi,nDziennikPolski”2006,
25III).
zarazić(się,kogoś)bakcylemczegośCspowodować,żektośsta-
jesięgorącymzwolennikiem,miłośnikiemczegoś;rozbudzić
wkimśpasjędoczegoś’
31
