Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
tłasłowiańskiegoibezaspektuporównawczego,czemutowarzyszyłobyposzuki-
waniedyferencjiczyzbieżności,zesporadycznymiodniesieniamidojęzykapol-
skiego(LorentzstałnastanowiskuodrębnościjęzykowejKaszubiKaszubów)3.
Badaczprzedstawiastanjemuwspółczesny,unikającwgłębianiasięwhistorię
językaietymologizowania.
Wczęścipoświęconejsłowotwórstwuporządekopisuwyznaczakryterium
formalne:kolejneczęścimowyanalizowanesąwedługtechniksłowotwórczych
(derywacjaikompozycja-rozumianeniecoinaczejniżobecnie),awtakwy-
odrębnionychgrupachomawianesąposzczególnemodelesłowotwórcze,tj.za-
sadytworzeniaifunkcjonowaniaformacjizdanymwykładnikiem.Zwracasię
przytymuwagęnamorfonologicznewarunkiłączeniasięsufiksuzpodstawą
inaformywariantywne,zrzadkalokalizowane(lepiejwidaćjedynieodrębność
słowińszczyzny).Interpretacjaderywatupopartajestkażdorazowowskazaniem
wyrazumotywującego,adodatkowo-prawdopodobniezinicjatywytłumacza-
objaśnieniemznaczeniakaszubskichform4.Derywatyprezentowanesąponadto
wramachkategoriisłowotwórczych.
NajwięcejuwagipoświęcaLorentzrzeczownikom(zob.Wrocławska2000).
Aledokładnośćopisupowoduje,żerównieżprzymiotnikotrzymujewopracowa-
niusporomiejsca(164stronydruku).
Słowotwórstwokaszubskiegoprzymiotnikauwzględniakategorięstopnia
wyższego:grćbżi,słabżi5.Obejmujesystematycznyprzeglądformwedługpo-
szczególnychformantów,uzupełnionyprzeważnieinformacjamiogeneziesufik-
su,wymianachgłoskowych,akcentuacjiform.Opracowanezostałonapodstawie
obfitegomateriału.Wczęściilustrującejwykładpojawiasięgruboponadtysiąc
struktur(pluskilkadziesiątprzykładównazwwłasnych-gramatykazawieraele-
mentysłowotwórstwaantroponimicznegoitoponimicznego).
Wzakresieśrodkówderywacyjnychwyodrębnionoformantparadygmatycz-
ny(wterminologiiLorentzasufiks-ʹi)oraz20prostychsufiksówprzymiotni-
kowych:-ni,-ʹani,-ʹin,-ńi,-omi(-ʹemi),-óv,-ovi(-evi),-avi(-ʹavi),-ivi(-ëvi),
-ati(-ʹati),-ʹiti(-ëti),-asti(-ʹasti),-ʹisti(-ësti),-ki,-ski,-żi(komparatywne),-użi,
-ajlci(iwformieskontrahowanej-lci),-łi,-ëx(-ʹix).Wartozwrócićuwagęna
3
StanowiskotowGramatycekaszubskiejwyłożonejestostrożniejniżwpracachwcześniejszych:
nniezbliżyłemsię(…)downioskówostatecznych”-piszeLorentz(zob.Rzetelska-Feleszko2000:
27-28).
4
Objaśnienianiezawszesąpomocne.Szukasiębowiemjaknajdokładniejszychogólnopolskich
odpowiednikówfonetycznychimorfologicznych.Niektórepodawanejakodefinicjesłowamają
charakterhipotetycznylubsąelementamigwarowymioddanymiwpolskiejortografii,coniejest
wżadensposóbsygnalizowane,np.p;epastlćvi‘przepastliwy’,strëpati‘strupisty,strupaty’(por.
uwagiE.Wrocławskiej-2000:102).
5
Kaszubskieprzykładyróżniesiętranskrybuje.InnezałożeniaprzyjmująLorentz,Sychta,autorzy
AJK.DlaułatwienialekturyujednolicampisownięwedługsystemuprzyjętegowSłownikugwar
kaszubskichSychty,będącegowersjączęściowoznormalizowaną,leczzachowującąpodstawowe
cechyfonetycznewyrazu(dodaćnależy,żedlaopisusłowotwórczegofonetykamaznaczeniedru-
gorzędne).Wykorzystujęobjaśnienialiterzawartewewprowadzeniudosłownika(Sychta1967,
XXII-XXIII)oraztabliceporównawczeznakówtranskrypcyjnychużywanychprzezAJKiLoren-
tza(AJK,t.wstępny,133-134).
10
