Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
WSTĘP
METAFORAJAKOSPOSÓBDZIECIĘCEGOROZUMIENIAŚWIATA
rozwójnaukowychteorii.Cowięcejnaukabeztwórczej,heurystycznejrolimetaforycznego
poszukiwaniaanalogiiniebyłabyzdolnadosformułowaniażadnejnowejhipotezy,ata
przecieżsprowadzasięwistociedodoszukiwaniasiępodobieństwtam,gdziedotejpory
niebyłyonebranepoduwagę.Innymisłowy:
zfilozoficznegopunktuwidzeniametaforastanowipierwotneźródłopoznaniatrudnodostępnych
obszarówrzeczywistości,wprzeciwieństwiedopoznanialogicznego,empirycznego,którema
charakterwtórny(ł),poznawaniedanegofragmenturzeczywistościczęstoinicjujepewnaogólna,
mglista,metaforycznawłaśniewizjadanegoproblemu,którawyraźnieukierunkowujeszczegółowe
poszukiwaniaidalszyrozwójkoncepcji(Kubicka1994,s.9).
Naukaniejestwięctylkoczystologicznąanaliząiweryfikacjąściśleabstrakcyjnychpojęć,
leczrównieżmazdecydowanietwórczycharakter,którywbrewhipoteziegłoszącejdojrza-
łośćnaukowychprocedurwięcejmawspólnegozdziecięcymzdziwienieminieporadnym
zestawianiemdośćnieoczywistychnapierwszyrzutokaanalogii,niźliześciśleformalną
procedurąintelektualną.
Wydajesię,żeowadeprecjacjamitologicznegomyśleniametaforycznegojakoniedojrza-
łegosposobuaktywnościmentalnejmasweźródłowprotekcjonalnymtraktowaniuform
myśleniadominującychnawczesnymetapierozwojumyśleniaczłowieka.Myślącezgoła
metaforyczniedziecisąbowiemczęstownaszychoczachtraktowaneniepoważnie,co
ulegazmianiedopierowtokuichdorastania,będącegoprzecieżformąwykształcaniabar-
dziejrzetelnychwpowszechnejopiniiprzejawówmyśleniaracjonalnego,logicznegoiabs-
trakcyjnego.Jakpokazująjednaklicznebadaniapsychologiczneztychnaturalnychform
myśleniametaforycznegosię
defacto
niewyrasta.Niesąonezastępowanebardziej„doj-
rzałymi”sposobamikonceptualizacjirzeczywistości.Istniejejednakryzykoichswoistej
hibernacji,jeżelinadalszymetapierozwojuedukacyjnegoniezostanąstworzonewarunki
dlaichnależytegorozwoju(Wiśniewska-Kin2009).Metaforycznazdolnośćdomyśleniakre-
atywnegoulegawówczasprocesowijęzykowejkonwencjonalizacji.Tegorodzajuedukacja
prowadzidorozwojumyśleniainstrumentalistycznego,którezkoniecznościjestskazane
nabrakkreatywnejinnowacyjności.Zperspektywyholistyczniezorientowanejedukacji
strategianastawionatylkonarozwójjednegoznaturalnychpotencjałówintelektualnych
człowiekajestbezwątpieniastrategiąchybioną.
Tedwanaturalnepotencjałyintelektualneczłowieka(myśleniemetaforyczneilogiczno-
-abstrakcyjne)wznacznymstopniuodzwierciedlająwyróżnioneprzezBrunera(1986,1990)
fundamentalnetrybymyślenia:myślenieparadygmatyczneinarracyjne.Trybparadygma-
tyczny,któryujawniasięwprocedurachnowoczesnegoprzyrodoznawstwajestzorien-
towanyprzedmiotowo.Bazujenaokreślaniurelacjiprzyczynowo-skutkowychiustale-
niufaktóworzeczywistościwoparciuozasadylogicznegomyślenia.Dominującyzaśna
08
