Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
wytwarzaniewciążnowychpotrzeb,awrazznimitakżeinowychklientów:wsumiestwarzaniezapotrzebowanianaprzedmiotyczyusługi,zktórychpotrzeby
ichprzyszlinabywcyniezdawalisobiedotądsprawy.Tym,comotywujeinapędzapoczynaniawytwórniirynkutowarówkonsumpcyjnych,niejestzaspokojenie
potrzebklienta,leczutrzymywaniegowstanienieustannegoniezaspokojenia.Klientzadowolonyzeswegostanuposiadaniajestzmorąrynkówtowarowych.
Sztukamarketingusprowadzasiędziśdoburzeniajegospokojuizapobieganiazadowalaniusięstanemswegoposiadania.Tresurakonsumentanacelowanajest
głównienawyrobienienawykunietylenabywaniatowarów,ileszybkiegoipozbawionegoskrupułówichsiępozbywania.Jeślijużrynkisłużązaspokojeniu
jakiejśpotrzeby,tojestniąwłaśniepotrzebazastępowaniawyrzucanychnaśmietnikprzedmiotówkonsumpcji.Awsztucemarketinguidzieoto,byową
potrzebęzastępowaniauniezależnićodstanuużywalnościzastępowanejrzeczyczyusługi–odichzdolnościspełnianiafunkcji,dlajakiejjenabywano.Trwająca
używalnośćifunkcjonalnośćprzedmiotuniemożebyćpowodempowstrzymaniasięprzedjegozastąpieniem,gdynowapartiatowaruznajdziesięnarynku
iprzejmierolęostatniegokrzykumody.
Wypracowanywspołeczeństwiekonsumentów,usilniewdrażanyiwwynikuskutecznejindoktrynacjimasowostosowanywzórrelacjiklient–towar(czy
nabywca–nabytek)skłonniśmyprzenosićnastosunkimiędzyludzkie.Podwzględemłatwościstosowaniaiwolnościodsprzężonychkłopotówbijewszakten
wzórjużwprzedbiegachskomplikowaneiryzykiemnajeżoneprocedurymontowaniaiodtwarzanialudzkiegopartnerstwa.Wzórtenobiecujespełnienie
Kartezjuszowejasymetriiwszechwładnegopodmiotuipotulnegoprzedmiotu,jakawspotkaniudwupodmiotówjestpraktycznienieosiągalna.Dobra
konsumpcyjnedonabyciawsklepach,wodróżnieniuodupatrzonychpartnerów,niestawiająnasprzedokrutnienużącym,aipełnymzasadzekwyzwaniem
ciągnącychsięwnieskończonośćnegocjacji,przykrychustępstw,kompromisówipoświęceń–niedouniknięciawzawieraniuiutrzymywaniumiędzyludzkich
związków.Nieskarżąsięteżdobrakonsumpcyjneinieawanturują,gdysięnimiznudzimy,wypowiemyimgościnęipostanowimysięznimirozstać.Nie
wymagająklątwwiekuistejwiernościibezszemraniaodprawiająsięnawysypiskośmieci,gdyprzyjdzienamochotatamjewysłać.Krótkomówiąc,towary
konsumpcyjnesąniemaldoskonałymwcieleniemnieostatecznościizasadniczejodwracalnościwyborów,atakżepowszechnejwymienialności/zastępowalności
przedmiotówwyboru:jakościnaderpożądanych,gdywypadautrzymywaćsięnapowierzchnipłynnegożywiołu.Aconajważniejsze,oferująnamonebłogie
poczuciekontroli.Tomy,konsumenciijakokonsumenciwłaśnie,decydujemyozaliczeniuprzedmiotudokategoriirzeczyużytecznychalbośmiecia–imyteż
określamymomentjegoprzeklasyfikowania.Gdybyśmyzapartnerówmielitowarykonsumpcyjne(lubpartnerówmielizatowarydokonsumpcji...),nie
musielibyśmysięobawiać,żesamiteżskończymywkoszunaśmieci...Pokusa,bywzorykonsumenckiegozachowaniarozciągnąćnastosunkimiędzyludzkie,
jestzaistetrudnadoodparciainiedziw,żetakwieluznasjejulega.
Wpłynnienowoczesnymświeciekonsumentówludzkieodrzutyiodpadyprzemianspołecznych(ludzieskazaninazbędnośćwwynikuprocesów
ładotwórczychitzw.postępugospodarczego),którychdziejeilosystarałemsięprzedstawićwŻyciunaprzemiał[3],niesąjedynewdoświadczaniugrozy
wykluczenia,banicji,skazanianaprzemiał–atymbardziejlękuprzedjejmożliwością.Dołączyłydonich,itomasowo,ofiarywspółbieżnewspomnianego
powyżejprocesuindywidualizacjiuprawnieńiobowiązkówładotwórstwa.Takżeinaobszarzeindywidualnieuprawianej„politykiżyciowej”przeznaczone
naprzemiałofiaryładotwórczegozapałuizapęduścieląsięgęsto–niebezgorliwejasystyrynkówkonsumpcyjnych,niebezkozerywęszącychszansezysku
kryjącesięwbezradnychibezładnychszamotaniachładotwórców-na-mocy-dekretuczyz-nadania-losu.Ogromnejużinadalrosnącewliczebnośćjestgrono
ludzi,którymprzytejczyinnejokazji,ztegoczyinnegopowoduprzyszłopokosztowaćgorzkiego,boupokarzającegolosuzbędnościlubściskaniasięgardła
iparaliżuwolinamyślojejmożliwości.
Zgubnedlamoralnościisolidarnościmiędzyludzkiejkonsekwencjetejnowejsytuacjiodsłoniłymilionom(przypuszczam,iżmimowoliraczejniż
zzamierzenia)widowiskatelewizyjnetypuWielkiBrat,NajsłabszeogniwoczyAgent,przyciągająceparęlattemujakświatdługiiszerokitłumywidzów
zafascynowanychodgrywanymnaszklanymekraniedramatemichnajskrytszychstrachówinajkoszmarniejszychprzeczuć.Lekcjapoglądowa,jakątewidowiska
wbijały(ichybacałkiemskutecznie)wmilionygłów,składałasię,zgrubszabiorąc,ztwierdzeńnastępujących.
Niktpozagarstkązwycięzcówwzaciekłejkonkurencjigryosumiezerowejniejesttaknaprawdęniezbędny,ananiczyjąlojalnośćniemożnataknaprawdę
liczyć.Spisywaniedokategoriiodrzutówodbywasięregularnieiwtwardoanieodwołalnieokreślonychterminach(cotydzień–jakwWielkimBracielub
coparęminut–jakwNajsłabszymogniwie)iktośmusibyćzakażdymrazemspisanybezwzględunasweosobistecnotyizasługi.Człowiekpotrzebnyjest
innymludziomjedynietakdługo,jakdługopotrzebująkorzyści,jakiemożeimprzynieść.Wysypiskośmieci,ostateczneprzeznaczeniewszystkich
wykluczonych,jestnaturalnymmiejscemwygnaniadlatych,którychwykorzystaćdlaswychcelówjużsięniedaalbonieopłacalubktórzynawykorzystywanie
sięniegodzą.Współistnienieludzkietotaknaprawdęgraoprzetrwaniewnieprzychylnym,niegodnymzaufaniaizdradzieckimotoczeniu,aostatecznąstawką
wtejgrzejestprzeżyciekonkurentów.
Lekcjatrafiłanapodatnygrunt.Dowodemliczbatelewizyjnychwidzówuczestniczącychwrytualnymgłosowaniu,kogozuczestnikówtymrazemzgry
wyrzucićwramachoczyszczaniajejz„misfitów”.Niejednokrotniebyłaonawiększaodliczbygłosującychwostatnichwyborachparlamentarnych.
Bibliografia
BaumanZ.,Życienaprzemiał,przeł.T.Kunz,Kraków:WydawnictwoLiterackie2004.
CalvinoI.,Niewidzialnemiasta,przeł.A.Kreisberg,Warszawa:Czytelnik1975.
DouglasM.,PurityandDanger:AnAnalysisofConceptsofPollutionandTaboo,Middlesex:Penguin1970.
