Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Śmierćwładcyjakozakłócenienaturalnegoporządkurzeczy
25
zescenypolitycznejprzezRzeczpospolitą,czylisejmelekcyjny
39
.Wśród
nichwymienianonominacjenaurzędyniewedługzasług,leczwyznania,
upatrującwbezkrólewiuszansęnanagrodzeniepokrzywdzonychiwymianę
elityrządzącej.Wefekciezczasemnastępowałowydłużanie,anieskraca-
nieokresubezkrólewiaiwykorzystywaniegodoprzywrócenia(lubpopra-
wienia)naturalnegoporządkurzeczyzakłóconegozapanowaniazmarłego
króla,oconajczęściejobwinianojegodworzanidoradców.
Powszechnezainteresowanieśmierciąwładcy
idostępdociałakrólewskiegopozgonie
UkazującnastrojespołecznewPolsceoczekującejśmierciZygmunta
Augusta,StanisławLubienieckipisał:Dobywatelekrajównaszych,iwielcy
ludzie,imali,zwątpiwszyopotomkukrólewskim,takwyglądaliioczeki-
walitegotaminterregnum,jakosądnegodniazwykliludzie,złesumienie
mający,wyglądać.Bokilkalatprzedśmierci[ą]królewską,gdziesięjeno
zjechałokilkaludziduchownych,świeckich,bądźisenatorów,nawetkup-
ców,nigdyniechybiło,abybyliniemielioprzyszłyminterregnummówić,
atozwielkąbojaźniąistruchnieniem”.D[ś]jaktowielkieludziobcho-
dziło,aprawieażdostrętwieniaprzywodziłoś”
40
Jakwidać,śmiercią
królewskązainteresowanibyliprzedstawicielewszystkichwarstwistanów
społecznych–zróżnychpowodów.
Śmierćwładcyjakospektakl
Wliteraturzeprzedmiotupomijasięludycznyaspektśmiercikrólew-
skiej.Umieraniewładcytraktowanojakospektakl,wktórymmiałonprzede
wszystkimodegraćrolęwzorcowegomoribundusa,przykładudlapoddanych.
Królowiepolscyniemogliliczyćnadyskretneumieranie.Wszyscyzapewne
39Naprzykład:DKonsyderacyjepolitycznedowprawieniawryzępowinnościwszystkich
stanówdogubernacjitegoKrólestwaPolskiegonależącychwprawiepospolitymopisanych,
którezklubyswejzapanowaniaśp.NajaśniejszegoZygmuntaIIIKrólaPolskiegolat43panują-
cegozwielkimuszczerbkieminiebespieczeństwempraw,wolnościojczystychszlacheckichwypa-
dły,któresubinterregnopresenti.A.1632Rzeczpospolitadoktórejjakoznowuiuramajestatis
Regnisięwróciły,iktórazawdymiałamoccondendarumetcorrigendarumlegumetmorum
omniumstatutumetordinumRegni,którymrządtegoKrólestwapowierzyła”,BOss.,rkps226
(mf.BN4179),s.952-977.Fragmentdotyczącykleruwkontekścieczynieniasprawiedliwości,po
omówieniutrzechfilarówRzeczypospolitej:stanukrólewskiego(s.953-956),stanusenatorskiego
(s.956-963)istanuszlacheckiego(s.963-966),drukw:U.Augustyniak,Państwoświeckieczy
księże,s.583-606.
40A.Lubieniecki,Poloneutychia,s.58,60.
