Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
8
MarekWalczak
Uschyłkuepokinowożytnejugruntowaneodczasówantycznychprze-
konanieostałejDobecności”zmarłychwświecieżywychzostałowyparte
przezDprzywoływaniewspomnień”onich
1
.JakwykazałOttoGerhard
Oexle,tazasadniczazmianawmentalnościmiałaogromneznaczeniedla
ukształtowaniasięnowoczesnegosystemupamięci.Wbudowaniuobrazu
przeszłościiroliwybitnychjednostekwdziejachcorazwiększeznaczenie
zaczęłamiećrefleksjahistoriograficznaopartanaweryfikowalnychfaktach.
Zarazemrodzącesiępoczucienarodowychtożsamości,będącepożywką
dlanacjonalizmów,doprowadziłodowykształcaniasięmitówhistoriogra-
ficznych,nierzadkoopierającychsięnastarychwątkachzakorzenionych
wpamięcizbiorowej.Dobadańnadwymienionymiprocesaminadająsię
szczególnieDmiejscapamięci”obardzodługiejtradycji,wktórychskupiły
sięinawarstwiłyróżnezjawiska,tendencjeczyproblemy,takiejakpante-
onynarodowe,wktórychpogrzebanezostaływybitnejednostki:władcy,
bohaterowieczyartyści.Zawzórprojektubadawczego,któryobjąłwięk-
szośćwspomnianychwyżejaspektów,możnauznaćwystawęzorganizo-
wanąwWersaluwtrzechsetnąrocznicęśmierciLudwikaXIV2.Natomiast
spośródlicznychopracowańhistorycznychjakoszczególnieważnypunkt
odniesieniawskazałbymobszernąmonografięHelgiCzerny,poświęconą
zagadnieniomfuneralnymnadworzeksiążątBawarii3.
WPolscetematykataniecieszyłasięwiększymzainteresowaniem,cowy-
nikazapewnezeznaczniemniejszejniżnazachodzieipołudniuEuropybazy
źródłowej.Wystarczyuświadomićsobie,jakibyłbystannaszejwiedzynaten
temat,gdybynieprzeglądoweiwgruncierzeczypopularnonaukoweksiążki
MichałaRożka
4
.Wieleprachistorycznychpoświęconychtemuzagadnieniu
rozczarowuje,przedewszystkimgdychodzioznajomośćliteraturyzzakresu
archeologiiihistoriisztuki.Częstoignorujesięwnichnajważniejszeźró-
dłahistoryczne,jakimisąsamenagrobki,ograniczającsiędoprzekazów
pisanych.Jednocześniewdośćobszernejliteraturzezzakresuhistoriisztuki
1O.G.Oexle,DieGegenwartderToten,w:DeathintheMiddleAges,red.H.Braet,W
.Ver-
beke,Leuven1983(DMediaevaliaLovaniensia”,1/9),s.19-77,zwłaszczas.66,72;O.G.Oexle,
Obcowanieżywychiumarłych.Rozważaniaopojęciu„memoria”,w:tenże,Społeczeństwośred-
niowiecza.Mentalność–grupyspołeczne–formyżycia,tłum.M.A.Nowak,Toruń2000,s.40;
O.G.Oexle,DasEndederMemoria,w:ReformationsandtheirImpactontheCultureofMemoria,
red.T.vanBueren,P
.Cockerham,C.Horchiin.,Turnhout2006(DMemoriaandRemembrance
Practices”,MEMO,1),s.315-330.
2Leroiestmort:LouisXIV–1715[cataloguedel’exposition,ChâteaudeVersailles,27octo-
bre2015–21février2016],red.G.Sabatier,B.Saule,Versailles-Paris2015.
3H.Czerny,DerTodderbayerischenHerzögeimSpätmittelalterundinderfrühenNeuzeit
1347-1579.Vorbereitungen–Sterben–Trauerfeierlichkeiten–Grablegen–Memoria,München
2005.
4M.Rożek,GrobykrólewskiewKrakowie,Kraków1977;tenże,WaweliSkałka.Panteony
Polskie,Wrocław-Warszawa-Kraków1995.
