Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
10
MarekWalczak
lonopodwójnystatuszmarłejkrólowejFrancjiiksiężnejBretanii8.Już
wXIIiXIIIw.zwyczajtenrozpowszechniłsięwtakimstopniu,że27IX
1299r.BonifacyVIIIwydałsławnąbullęDetestandeferitatis,zakazującą
dzieleniaciałzmarłych.Zostałaonawłączonadokanonicznejkolekcji
Extravagantescommunesistałasięczęściąprawakościelnegoregulującego
praktykigrzebalnewśredniowieczu.Jakoargumentprzeciwkodzieleniu
ciałzwykłychludzidivisioincommodakanoniściXIIIw.wysuwalicasus
ciałChrystusaiJakuba,którezłożonodogrobuwstanienienaruszonym9.
WyjątekodzasadpropagowanychwbulliuczyniłjednaksamBonifacyVIII,
wydając5II1300r.naręcekrólaFrancjiFilipaPięknegozgodęnaprze-
niesieniegłowyśw.LudwikazSaint-DenisdoSainte-Chapelle10.WXIVw.
istotnymczynnikiemograniczającymdzielenieciałstałasiępokora;wtesta-
mencieBlankizÉvreux(zm.1398),drugiejżonyFilipaVI,zawartoporaz
pierwszyzastrzeżenie,żejejciałomaspocząćwSaint-Denisniepodzielone
iniewolnownimczynićżadnychnacięć.
Wepocenowożytnejpogrzebysercbyłyjednaktraktowanejakoważny
instrumentpolitykiterytorialnej.WXVIw.weFrancjisłużyłyprzedewszyst-
kimostentacjiprzynależnościsuwerenówdoliniiValois-Orléans-Angoulême
11
.
LudwikXII(zm.1515),któryjązapoczątkował,zebrałsercaswoichdziad-
ków,ojcaiwujawkościeleCelestynówwParyżu,gdziekazałpochowaćteż
własneserce.PomnikisercHenrykaII(zm.1559)iFranciszkaII(zm.1560)
umieszczonowtymsamymkościelewkaplicyOrleańskiej.Poskończeniu
wojenreligijnychsercaHenrykaIV(zm.1610),LudwikaXIII(zm.1643)
iLudwikaXIV(zm.1715)pochowanowkościeleJezuitówwParyżu,aserca
królewskichdziecigrzebanowVal-de-Grâce.WAustriisercaHabsburgów
odczasówFerdynandaIV(zm.1657)chowanebyływkaplicyLoretańskiej
przykościeledworskimwHofburguwWiedniu(doczasówjejzburze-
niaprzezcesarzaJózefaII).JeszczeprzypogrzebieOttonaHabsburga
(zm.2011),najstarszegosynaostatniegocesarzaAustriiikrólaWęgierKarolaI
(zm.1922),jegociałozostałopochowanewkrypciepodkościołemKapucynów
wWiedniu,asercewkościeleopackimwPannonhalmie.
8M.Gaude-Ferragu,Lesfemmesetlamort:sépulturesetfunéraillesdesreinesetdesprin-
cessesaubasMoyenÂge,w:Inhumationsdeprestigeouprestigedel’inhumation?Expressionsdu
pouvoirdansl’au-delà(IVe-XVesiècle),red.A.Alduc-LeBagousse,Caen2009,s.391.
9E.A.R.Brown,DeathandtheHumanBodyintheLaterMiddleAges.TheLegislationof
BonifaceVIIIontheDivisionoftheCorpse,DViator”,12,1981,s.221,224-225,250,przyp.114;
M.Gaude-Ferragu,Lesfemmesetlamort,s.388.
10E.A.R.Brown,PhilippeleBelandtheRemainsofSaintLouis,DGazettedesBeaux-Arts”,
95,1980,s.175-182;taż,Death,s.247.
11A.J.Bijsterveld,RoyalBurialPlacesinWesternEurope.CreatingTradition,Succession
andMemoria,w:LivingMemoria.StudiesinMedievalandEarlyModernMemorialCulturein
HonourofTruusvanBueren,red.R.deWeijert,K.Ragetli,Hilversum2011(DMiddeleeuwse
StudiesenBronnen”,137),zwłaszczas.25.