Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
oneszybkiiwielowariantowyrozwójowejdyscypliny,wskazująnadużezróżnicowaniekie-
runkówposzukiwań,uwzględniającniekwestionowanejejefektypraktyczne,aletakżeobna-
żająmieliznyisłabości.Uprzytamniająwięcfakt,iżprowadzonestudiaibadaniasocjolo-
gicznenadkulturąfizycznąsąjednymzistotnychprzejawówzastosowaniateoriiimetody
socjologicznejdoanalizyiinterpretacjizjawiskswoistych.Ujmującrzeczsyntetycznie,moż-
narezultatytychdoświadczeńsprowadzićdosześciugrupproblemowychifunkcjipraktycz-
nychzajmującejnasdziedziny.
Wychowanieorazsocjalizacjaprzezidokulturyfizycznej.Jesttoproblematykabar-
dzobogata,ajednocześniedoniosła,zważywszy,żekulturafizycznajestprzedewszyst-
kimdomenąaktywnościdzieciimłodzieżypodlegającejintensywnymprocesomsocjali-
zacjiiwychowania.Chodzituostopieńuświadomieniaiinternalizacjiwartościwpisanych
winteresującąnasdziedzinę,oefektywdrożeńdorólspołecznych,jakieoferujeona
swoimuczestnikom,oukazaniewalorówgrupodtwórczychaktywnościfizycznej,oro-
dzajeispecyfikęwięzi,jakieaktywnośćtabudujeoraz–wkonsekwencji–oefekty
uczestnictwawkulturzefizycznejwzakresiekształtowaniapożądanychcechosobowo-
ści.Nauwagęztegopunktuwidzeniazasługujązrodzoneprzezaktywnośćfizycznąwzo-
ryiantywzorybędąceinstrumentemautoedukacjibądźdewiacjiwobrębieposzczegól-
nychśrodowisk.Mamytunamyśliprzedewszystkimtzw.wypaczeniaczypatologiespor-
tu,biorącesięm.in.zfetyszyzowaniawynikusportowegoorazredukcjidominimum
wszelkichinnychjegoznaczeńczyfunkcji.Stanbadańwtymzakresienależyuznaćza
zadowalający.Napozytywnepodkreśleniezasługujefakt,iżwysiłkisocjologówspotykają
siętuiuzupełniajązbardziejilościoworozbudowanymibadaniamipedagogówipsycho-
logówspołecznych,którzydośćszerokimfrontemweszlinaterenwychowaniafizyczne-
go,sportuirekreacji.Realizacjatejmożliwościzależybowiemodsiłyśrodowiskawy-
chowawczego,awdrażaniemłodzieżydokulturyfizycznejwinnobyćprocesemintencjo-
nalnym,jakkażdyinnyprocespedagogiczny(Dziubiński2007;Nowocień2007).
Społeczneaspektyorganizacjikulturyfizycznej.Systemorganizacyjnykulturyfizycz-
nejtworzonyjest,zjednejstrony,spontanicznieorazzdrugiej–świadomieicelowo.Bę-
dącwdużejmierzezapożyczonyzzewnątrzistaledoskonalony,głównienaskutekzau-
ważonychtrudnościidysfunkcji,rządzisięswoistymiprawami.Wydajesię,żewspółcze-
śnietendencjebiurokratycznewtejdziedziniesąbardzosilne,adominacjacelówin-
strumentalnychnadautotelicznymijestwyraźniewidoczna.Badaniasocjologicznenad
organizacjąkulturyfizycznejrozwijanesąwdwóchzasadniczychkierunkach.Pierwszy
obejmujejejformymakrostrukturalnewzakresieglobalnym,kontynentalnymbądźkrajo-
wymiuwidaczniawpływ,jakinaowestrukturywywierajączynnikiekonomiczne,politycz-
neicywilizacyjne.Drugidotyczymikrosystemóworganizacyjnychinteresującejnasdzie-
dziny,aprzedewszystkimsportu.Badaczetegozjawiskaśledząnp.funkcjonalnelub
dysfunkcjonalneoddziaływaniesystemuorganizacyjnegozespołówsportowychnarezul-
tatywewspółzawodnictwiesportowym(Doktór2005).
Procesyprofesjonalizacjikulturyfizycznej.Wielkiawanskulturyfizycznej,jakidoko-
nałsięnanaszychoczachwspołeczeństwachrozwiniętych,spowodowanyzostał–na
cozwróciliśmyuwagęwyżej–przezfakt,iżstałasięonanietylkoelementemdowolnej
sferyaktywnościludzi,aletakżeważnymczynnikiemrealizacjicelówinstrumentalnych.
Jednocześniedziedzinatapoddawanajestszybkimprocesomwewnętrznegoróżnico-
waniairacjonalizacji.Prowadzitowsposóbnaturalnydopowstaniawielkiejarmiispecja-
listów,którzyniąkierują,organizują,tworząirozwijająorazwdrażająiupowszechniają.
34
