Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
PROLOG
samepróbyrozkładanianaczynnikipierwszetego,czegoistotapolegawłaśnie
nazłożoności,wcaleniemusząbyćświadectwemwnikliwości.Częstosięoka-
zuje,żepojęcia,którymiposługujesięsocjologia,sąszczególnienieadekwatne
wodniesieniudosubtelności,bogactwaizłożonościwybitnegodziełasztuki.
Istotnątrudnościąiwyzwaniemdlasocjologiikulturyjestto,żewiedza
cząstkowa,zazwyczajtworzonanaróżnychpodstawachmetodologicznych,
niejestłatwadouogólnienia.Wrezultacieniemamyteżprzekonującychuogól-
nieńczygeneralizacji.Innarzecz,żewsocjologiikulturynadertrudnootakie
uogólnienia-nawetjeślidysponujesięlicznymiisystematycznieprzygotowy-
wanymistudiamiszczegółowymi-choćbyzuwaginarelatywizmpoznawczy.
Możnawięcponiekądzrozumiećskromność(albojałowość)generalizacjido-
konywanychprzezsocjologówkulturywporównaniuześmiałymihipotezami
wysuwanyminp.przezfilozofówczypisarzy.
Niekiedyprzywołujesięzarzut,iżsocjologiakulturyniezbytchętnie
czerpieinspiracjeodinnychdyscyplin(choćbywcześniejwspomnianych)czy
zapożyczasięunich.Ijestwtymzarzuciespororacji.Usocjologówkultury
rzadkokiedyodnajdujemywyrafinowaniefilozoficzne,większąkompetencję
historycznączykulturoznawczą.Naszczęściewiedzazzakresuantropologii
kulturowejczyspołecznejjestobecnawpracachsocjologicznych.
Problememjesttakżeustalenierelacjipomiędzyczęściamiacałością
wkulturze.Wypływatonietylkozróżnorodnościdziedziniprzejawówkultury
(wtymnp.gatunkówartystycznych)ikłopotuzokreśleniemrelacjimiędzynimi
orazzuogólnieniamiwodniesieniudocałejkultury.Poczęściwynikatorów-
nieżzsamejabstrakcyjnościpojęciakultury.Zkoleipostulat,któryleżyupod-
stawzałożeńsocjologiikultury-nakazującytraktowaniefaktówkulturowych
jakofaktówspołecznych-samwsobietrudnyjestdozrealizowaniawskutek
złożonościwzajemnychrelacjimiędzynimi.Jeżeliniechcesiępoprzestaćna
jałowychhipotezachisupozycjach,nadertrudnoukazaćwzajemneprzenikanie
siękulturyiżyciaspołecznego,ajeszczetrudniejdowieśćichjednorodności.
Dlasocjologówtrudnymdozgryzieniaorzechemjestrównieżzagadnienie
dynamikikultury,ajednocześniejejrelatywnejciągłości,bowiemniewszystko
przeobrażasięwniejwrazzezmianąepokiwarunkówspołecznych.Kultura
jestsplotemelementówhistoryczniezmiennychitakich,któresąbardziejtrwa-
łe,jednaksocjologiitrudnoznaleźćodpowiedźwyjaśniającąobecnośćtychdru-
gichiichuniwersalnośćwżyciugatunkuludzkiego.Nadtosamazmiennośćnie
zawszejawisię-takhistorykomkultury,jakisocjologom-jakocośprzejrzy-
stegoiuporządkowanego,aprzedewszystkimjakoprocesczytelniewarunko-
wanyokreślonymiczynnikami.Takżeskutkizmianspołeczno-kulturowychsą
naderniejednoznaczneitrudnedoopisania.
Gdytwierdzimy,iżsocjologiakulturyniewypracowałabardziejsubtel-
nych,aprzytymwnikliwychtechnikinarzędzibadawczych,mamynamy-
ślito,iżstosowaneprzezniąklasyczne,socjologicznetechnikibadańkwestio-
nariuszowychsąwodniesieniudokulturydośćpowierzchowne.Możnaprzyich
pomocyuzyskaćpewienobrazzjawiskspołeczno-kulturowych,jednakzazwy-
czajjestonpozbawionyfinezji.Zkoleibadaniemetodądokumentówosobistych
20
orazstosowanieanalizytreścimadośćograniczonezastosowanie.Takwięcto,
