Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
ROZDZIAŁI.PODSTAWYSOCJOLOGICZNEGOPOJMOWANIAKULTURY
niedlatego,iżuznajemy,żestanowiona„ostatniesłowo”wtejrefleksji.Sama
autorkasłuszniewszakzauważała,iżjejdefinicjamożestanowić„punktwyj-
ścia”dodalszychrozważań.DefinicjaKłoskowskiejjestnadwyrazpojemna,
aprzytymlogiczna,możewięcuchodzićnietylkozaswoistąpuentęwywodów,
aleteżmożebyćinspiracjądodalszychrefleksjiibadań.(Dodajmyprzytym,że
AntoninaKłoskowskaproponowałajeszczeinnerozumieniekultury,aleotym
wspomnimygdzieindziej.
Niemnożąctedydalszychprzykładówdefinicjikultury,zwróćmyuwagęna
aspekty,którenajczęściejsąwnichobecne.(Przyokazjiaspektytewskazują
nadługądrogę,jakąodbyłasocjologicznarefleksjanadkulturą).
ItakKroeberiKluckhohn(1952)zauważają,żedefinicjekulturyzazwy-
czajsąoparte:
●nawyliczaniuskładnikówkultury(zauważmy,żesątodefinicjełatwo„przy-
swajalne”,leczlogicznieniedomknięte);
●napodkreślaniukoniecznościuczeniasiękulturyjakomechanizmujejna-
bywaniaiwpływunaosobowość;
●napodkreślaniujejspołecznegorodowodu,czylifaktu,iżjestonaefektem
społecznegowspółżycialudzi;
●napodkreślaniuspołecznegodziedziczeniaitradycjijakomechanizmutwo-
rzeniaitrwaniakultury;
●napodkreślaniu,iżdanakulturajestczymśobowiązującymwdanejspo-
łeczności.
Nietrzebadodawać,iżsąteżoczywiścietakiekoncepcjeidefinicje,któ-
resyntetyzująwszystkielubwiększośćtychaspektówkultury.Będziemywięc
zmierzaćdoprzedstawieniawłaśnietakiegozintegrowanegosposobupojmo-
waniakultury.
„Zdajemisię,żejaknakulturalnąepokętrochęzadużomówisię
wnaszychczasachokulturze,prawda?Chciałbymwiedzieć,czyepoki,
któreposiadałykulturę,wogóleznałytosłowo,używałygo,posługiwa-
łysięnim.Naiwność,nieświadomość,naturalnaprostotawydająmisię
pierwszymkryteriumstanu,któremunadajemytęnazwę.Anamniedosta-
jewłaśnietejnaiwności;braków,jeślimożnatuwogólemówićobraku,
chroninasprzedbujnościąbarbarzyństwa,którecałkowiciedawałosię
pogodzićzkulturą,nawetbardzowysoką”(Mann1960:81).
36
Zauważmyteż,iżtenrelatywniedługihistorycznyprocesrefleksjinadkultu-
rąprowadziłjednakdopewnegopostępu,któregoaniniemożnaniezauważyć,
anizlekceważyć.Uwzględniająctylkonajważniejszezagadnieniamożnastwier-
dzić,żepostępwrefleksjinadkulturącechowałsię:
●stopniowymwysubtelnianiempojmowaniakultury,tworzeniemcorazbar-
dziejwyrafinowanychjejkoncepcji;
●stopniowymrozszerzaniemlistydziedzinludzkiejaktywności,któresązali-
czanedokultury;
