Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
PROLOG
kulturawchodziwszereginterakcjiznaszymisystemamipoznawczymi.
Zgodniezkoncepcjąkognitywnąwantropologii,sposóbwidzeniaikategory-
zowaniaświatajestzależnywłaśnieodkultury,wjakiejdanaosobażyje.Nie
oznaczatooczywiście,żezwiązkijęzykaiumysłuzkulturąinaturąsąproste
ijednoznaczne.Trudnościtewidocznesąmiędzyinnymiwewszelkichsyste-
machklasyfikacyjnychzjawisk.
Tzw.„studiakulturowe”topostawabadawcza,którapojawiłasięwlatach
50.XXwiekuwAnglii1.Trzebajednakżedostrzecjejwyraźneinspiracjewmark-
sizmieorazwszkolefrankfurckiej(TheodorW.Adorno,HerbertMarcuse,Max
Horkheimer,ErichFrommiinni).Główniprzedstawiciele„studiówkulturowych”
toRaymondWilliams,RichardHoggart,StuartHall,JohnFiske,DominicStrinati,
JohnStorey,ChrisBarkeriwieluinnych.Taniewewszystkimokreślonaposta-
wacechujesięujmowaniemkulturywkategoriachpolitycznych(jakoswoistej
ideologii-stądteżjakoobszarsporówikontrowersjidotyczącychjawnychlub
skrytychinteresówklasowych,zawodowych,generacyjnych,rodzajowych).
Wtymnurcienależyteżwidziećpodejścieinspirowanefeminizmem.Takwięc
niekryteriaestetycznewytworukulturowego,leczhistoryczne,społeczne,poli-
tyczneuwarunkowaniajegopowstaniaorazkonsumowaniasąszczególnieistot-
ne.Najważniejszewichbadaniujestwłaśniepoznanieideologicznychzadań,do
którychdanewytworykulturowezostałyświadomielubnieświadomiepowołane.
Tezadaniatoprzedewszystkimrodzajhegemoniinadumysłamiodbiorców,ich
podporządkowaniepoprzezodbiór.Studiakulturoweznaturyrzeczyzajmująsię
przedewszystkimbadaniemkulturypopularnej,gdzieideologicznahegemonia
jestnajbardziejskuteczna,choćniezawszewidoczna.
Postmodernizmobecnyjestwfilozofiikultury,wantropologiikultury,nieco
mniejwyraźniewsocjologiikultury.Jestpodejściemmetateoretycznymwod-
niesieniudowieluinnychpostawnaukowych-szczególnietych,którepowsta-
ływtzw.nowoczesności.Pomijającpewnąnieprecyzyjnośćtegostanowiska,
jakteżswoistą(iwtymkontekścieparadoksalną)kategorycznośćtwierdzeń
wypowiadanychprzezniektórychjegozwolenników,należydostrzecznaczący
wkładwielujegoreprezentantów-Jean-FrançoisLyotarda,JeanaBaudrillarda,
FredericaJamesona,Mike’aFeatherstone’a,RichardaRorty’ego,Zygmunta
Baumana,StephenaA.Tylera,JamesaCliffordaczyWolfgangaWelschaiwie-
luinnych-wdemistyfikacjęlicznychzałożeńipojęćnaukowych,któredotąd
wydawałysiętrudnedozakwestionowania.Szczególnieowocnewydajesię
zakwestionowaniewiedzyjakoczegoś,cojestodbiciemświataistniejącego
rzekomoniezależnieodpoznającejjednostki,zakwestionowanieracjonalności
zachodnioeuropejskiej,zakwestionowanieuniwersalnościświataiprawdonim
wypowiadanych,zakwestionowanieistnieniaprostychrelacjipomiędzyczęścia-
miacałością,zakwestionowaniepojmowaniazmianwkulturzejakopostępu,
jakisamejkategoriipostępu.
Mimolakonicznegoprzedstawieniaowychkoncepcji,możnasiędomyślać,
iżichzałożeniateoretyczno-metodologiczne,takieczyinneprzekonaniaon-
1
Określenie„studiakulturowe”(culturalstudies)jesttrochęniejasne,atrochęzaborcze.
26
Wszakwszelkiebadaniadotyczącekulturymożnanazwaćwłaśnie„studiamikulturowymi”.
