Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Atrofiaprawa
Malinowski,Zwyczajizbrodniawspołecznościdzikich,tłum.JózefChałasinski,AndrzejWaligór-
ski,w:tenże,Dzieła,t.2,PWN,Warszawa1980,s.5-102;LauraNader,TheLifeoftheLaw.
AnthropologicalProjects,CaliforniaUniversityPress,Berkeley-London2002;SimonRoberts,
OrderandDispute.AnIntroductiontoLegalAnthropology,PenguinBooks,Harmondsworth1979.
MichałKaczmarczyk
Zobacztakże:
MalinowskiBronisław;Metodaobserwacji;Pluralizmprawny;Płaszczyznybadaniaprawa;
Prawozwyczajowe;Tradycjaprawna.
Atrofiaprawa
(ang.Atrophyofthelaw,fr.Atrophiedudroit,niem.AtrophiedesRechts,
ros.Отмираниеправа)
Wedługrozmaitychprzekazówhistorycznychgenezaprawaginiewmrokach
bardzoodległychczasów.Leczskoroprawokiedyś,wzamierzchłejprzeszło-
ścipowstało,zasadnejestpytanie,czykiedyśnastąpijegokres.Ciautorzy,
rozmaitejproweniencji,którzystaralisię,zróżnychpowodówpoznawczych,
natopytanieodpowiedziećtwierdząco,sąreprezentantamiideiatrofiiprawa.
Namianobodajżepierwszegonowożytnegoprzedstawicielaideiatrofii
prawazasługujeAugusteComte(1798-1857).Byłonautoremnietylko
wielunowatorskichpomysłów(łączniezpowołaniemnowejnauki-socjo-
logii),lecztakżezdecydowanymkrytykiemstanu,wjakimznajdowałysię
naukiwjegoczasach.Jestwielceprawdopodobne,żemiałon,podobniejak
wielupierwszychsocjologów,dośćmglistepojęcieoprawieiutożsamiałje
zustawodawstwem.Ponieważprawonależy-wedlejegooceny-dometafi-
zycznegookresurozwojuludzkości,przetokiedyludzkośćosiągniestadium
pozytywne(naukowe),prawoprzestaniebyćpotrzebneipoprostuzaniknie.
Przyznawałzarazem,żewprzejściowymokresierewolucjiprawoodegrało
użytecznąrolę,pomogłobowiemobalićpoprzednisystempolityczny.
RówniepodejrzliwieodnosiłsiędoprawaKarolMarks(1818-1883),
któregopraceukazywałysięniemalrównocześniezdziełamiComte’a.Prawo
stanowiłodlaniegoczęśćDnadbudowy”burżuazyjnegoporządkuspołeczne-
go.Uznawałjezainstrumentpanowaniaklasowegoizarazemzaprzejaw
tegopanowania.Zniesieniewwynikurewolucjiproletariackiejklasipaństwa
doprowadzidoobumarciaprawa,którewdotychczasowejhistoriiludzkości
byłonarzędziemklasowegouciskuiwyzysku.
Wielepoglądównaprawo,któreMarksjedyniezasygnalizował,leczktó-
rychnierozwinął,zostałopodjętychirozbudowanychprzezprzedstawicieli
myślianarchistycznej,którzybylimniejwięcejrówieśnikamiautoraKapitału.
27
