Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
ROZDZIAŁ1.PODSTAWOWEPOJĘCIAIKONCEPCJE
ściuchwytnychempirycznieorazweryfkowalnychprzezpryzmatwskaźników
praktykispołecznej.
Wreszciepowtórzmydefnicjędopewnegostopniatutajrekomendowaną,
pochodzącąodR.Marisa,autora,naktóregodalejjeszczesiędodatkowopo-
wołamy.Swojeokreśleniesformułowałoniskomentowałnastępująco(1988:
6-11):
„Problemyspołecznemogąbyćzdefniowanejakoogólnewzoryza-
chowanialudzkiegolubwarunkówspołecznych,którepostrzegane
jakozagrożeniadlaspołeczeństwaprzezznaczącąliczbęludności,przez
silnegrupy,bądźprzezcharyzmatycznejednostki,orazktóremogąbyć
rozwiązaneczyteżktórymmożnajakośzaradzić”.
Dopowiadającuwagidotejswojejdefnicji,Marissprecyzowałjewczterech
podstawowychpunktach.
Popierwsze,jeślinaciskpołożonyjestnawzory,totakiepodejścieoznacza
równieżpytanieoteszerokorozumianestrukturyspołeczne,którewyłaniająsię
zdanychzdarzeńiktórezaczynasięuważaćzaproblemyspołeczne.Oznacza
tomiędzyinnymi,żenormalne,rutynowe,nieproblemoweaspektyspołeczeń-
stwamusząbyćczęstouwzględnianewspólniewrazzproblemowymi,gdyż
problemówspołecznychniemożnazrozumiećwoderwaniuodcałegoukładu
społecznegoijegofunkcjonowania(takjaknaprzykładchorobyniesposób
pojąćbezwzięciapoduwagętego,cotoznaczybyćzdrowym).Problemjest
postrzeganyjakozagrożeniedladanychnormspołecznych.Cozatymidzie,
normatywnewzoryzachowańorazrutynoweoczekiwaniamusząteżbyćbada-
nejakotakie.Tymbardziej,żeproblemyspołeczneraczejogólneirozprze-
strzenioneniżizolowaneczyindywidualne,iwtakimteżkierunkurozwijająsię
społecznereakcjeorazoddziaływania(zjednejstronywistociemarginalizowa-
nepewnerzadkiedolegliwościchorobowe,azdrugiejnadzwyczajnagłośniony
problemchoróbnowotworowychorazwielkiewysiłkiiśrodkifnansowewtym
zakresie,byposłużyćsięspołeczno-medycznymprzykładem),wtakimwresz-
ciekierunkuzmierzająsocjologiczneposzukiwania.
Podrugie,jeśliproblemyspołecznetraktowanejakogroźbydlaspołe-
czeństwa,toikluczowącechęnależysprecyzować.Przedewszystkimozna-
czaonazagrożeniedlazasadniczychludzkichwartości,dlazwiązanegoznimi
ogólnegoładuspołecznego,zaśwszczególnieekstremalnychsytuacjachwręcz
dlaistnieniaspołeczeństwajakotakiego,ajednocześnie,niejakozdrugiejstro-
ny,dlaposzczególnychnorm,przypadkówinstytucjonalnejrutyny,zwyczajów,
wyodrębniającychsiębardziejwyspecjalizowanychinteresów;granicemiędzy
nimidośćpłynne,zeszczególnymuwzględnieniemsplotuuwarunkowań
orazskładnikówobiektywnychisubiektywnych.Otobanalny(przynajmniejpo-
zornie)przykładużywaniaprzezmężczyznkrawata:to,czymężczyźninoszą
krawaty,czyteżnie,esencjalnieniemażadnegoznaczenia;jednakżestajesię
20
toistotnechociażbywpewnychlokalachiklubach,gdzietaniemającażadnego