Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Część1.Hiszpania–odgospodarczegoboomudokryzysudemokracji
19
ływanyjużV.Pérez-Díaz–wHiszpaniidokonałsięosobliwyeksperyment,po-
legającynapokojowejkoegzystencjinielegalnegomikrokorporacjonizmuna
szczeblulokalnym(osłaniającegopodziemiegospodarcze)ilegalnegomakro-
korporacjonizmuogólnonarodowychfipaktówspołecznych”,któryspowodował
wzrostpodatkówczywypłatztytułuubezpieczeńspołecznych
16.
Jakzostałozaznaczonenawstępie,komunikowaniepolityczneangażujeakto-
rówpolitycznych,obywateliimedia,jednakwukładziepaństwo–społeczeń-
stwoobywatelskiesątodwaróżnezbiory,którepozostająwstosunkachwza-
jemnejwymiany.Możnazaryzykowaćtezę,żedługośćtrwaniaowegoprocesu
wymianyzależnajestodsiłyzaufaniaspołecznego(rozumianegotuzaBernar-
demBarberem).Zczegowynikaowozaufanie?Międzyinnymizespołecznego
przekonania,żeaktorzypolityczni(funkcjonariuszepaństwowiczydziałacze
partyjni)mogąichcąrozwiązywaćproblemyspołeczne(jeślinieteraztowprzy-
szłości),azatemobywateleniemająpowodu,abyposzukiwaćbardziejefek-
tywnychośrodkówdecyzyjnych.Niezakłóconedostarczaniespołeczeństwu
fiusług”przezprzedstawicieliwładzywymagawspółpracyizaangażowaniatak-
żezestronyobywateli.Przywódcypaństwowi,liderzypartyjni,elitygospodar-
czo-społecznepowinnyzatemwspółpracowaćnarzeczdobrawspólnego,gdyż
odtegozależyichsubstancjonalnaprawomocność.Powinnorównieżzmienić
siępostrzeganietrzeciegosektora,któryprzezlatabyłwHiszpaniizaniedbywa-
ny.Tosamorządylokalne,władzemiejskie,administracjapublicznaorazinsty-
tucjerządowezaanektowałyteobszary,którewinnychpaństwachbyłyprze-
strzeniąaktywnościspołeczeństwaobywatelskiego.Brakhistorycznychwzor-
ców,pieniędzy,dyscypliny,wyszkolonejkadry,aletakżechęci(zwłaszcza
wśródmłodychludzi)dopodejmowaniainicjatywprospołecznychutrzymywał
sięwHiszpaniiprzezdługielata.PotwierdzeniemniechęciHiszpanówdoanga-
żowaniasięwsprawywykraczającepozarodzinęczynajbliższeotoczeniejest
fakt,żeznacznaczęśćhiszpańskichNGO-sówzostałazałożonaprzezimigran-
tów
17.
Tytułowyfidialogspołeczny”miałzatemwpofrankistowskiejHiszpaniicharakter
ograniczony.Dokonującsymplifikacji,możnastwierdzić,żeobywatelenieod-
czuwalipotrzebyzagęszczaniainterakcjizwładząiangażowaniasięwżycie
państwa,aaktorzypolityczniaktywizowalisięgłówniewokresieprzedwybor-
czym.Komunikowaniepolitycznetylkowpewnychobszarach(np.relacjeze
związkamizawodowymi)miałocharakterasocjacyjny,wwiększościjednak
opierałosięnaoddziaływaniuhegemonicznym.Pluralistyczna,alezdominowa-
naprzezdwadużeugrupowaniascenapartyjna,funkcjonowałanazasadzie
fiwahadłaelit”,azatemnawettenwybórmiałcharakterumowny.
16V.Pérez-Díaz,Powrótspołeczeństwa,op.cit.,s.62.
17Zob.ObywatelHiszpan,http://wiadomosci.ngo.pl/wiadomosc/594495.html[16.02.2018].
