Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
24|ADAMNIEMCZYŃSKI
tęsamącoedukacjanaturęautonomiczną,wrazznapięciamiwramachhete
-
ronomicznegoprzymusu.Tenostatninależyzresztąjasnoiwyraźnieodróżnić
odotwarciananowośćiwłasnerewizjewjejobliczu,jakrównieżasymilacje
zewnętrznychnieinwazyjnychwpływówkulturowych.Przykładamiprzymu-
suheteronomicznegomogąbyćznanenietylkozhistoriirozmaiteprzypadki
nwojenkulturowych”
,np.pruskiKulturkampfwymierzonywkulturępolską
wczasachzaborów.
Ideawiernościspuściźnieprzodkówwcaleniezanikawnowoczesności,któ-
rejrdzeniemjestciągłyiniekończącysiępostęp,marszkulepszemujutru,nie
mazatemwspuściźnienicnienaruszalnego,cobezwzględnienależyzachować,
wszystkopodlegarewizjiwświetlewyzwańbieżącychiotwarcianaprzyszłość.
Innymisłowy-selekcjadotychczasowychosiągnięćpodkątemzadańbieżą-
cych,zadańnajbliższejidalszejprzyszłościjesttym,copodniesionezostaje
doranginajwyższej.
Postulowanylobbingnarzeczautonomiiwychowaniaiedukacji,nawetjeśli
istnieje,niestetynieprzynosijaknaraziewidocznychszerzejrezultatówani
unas,aniwinnychkrajach.Naniczdałbysięzresztąnapoziomiewładzyoświa-
towej,ponieważniemażadnejinstytucjonalnejsiłypolitycznej,którazdolna
byłabyideałautonomiiwychowaniaiedukacjiumieścićnasztandarach,azre-
zygnowaćzwłasnegointeresu,pokładanegowmłodych,realizowanegopoprzez
stosownezapisywprogramiewychowaniainauczania.Tymczasemautonomii
rozwojuiwychowaniamłodychniedasięzapisaćwprogramiewychowaniaro-
dzinyiszkoływsposób,wjakidasięzapisaćnaukęmatematyki,fizykilubinnych
przedmiotówwiedzynaukowejalbonaukękatechizmutakiejczyinnejreligii,
właściwiejakiegokolwiekinnegoprzedmiotuwprogramach,harmonogramach
isiatkachgodzinuczeniasięinauczaniaorazwszelkiejaktywnościocharakterze
wychowaniainauczania.
Hasłoautonomiirozwojuiwychowaniamłodychmożnaniekiedyznaleźć
wpisanedopreambułylubogólnychzałożeńprawodawstwaedukacyjnego,cho-
ciażczęściejspotkasięhasłowszechstronnegorozwojuosobowościmłodych.
Toostatniewystępujeprzedewszystkimwpublikacjachpedagogicznych,ale
chociażwydajesięzbliżonedohasłaautonomii,kładzieakcentnarozwójtwór-
czychzdolnościuczniów.Nieprzekładająsięjednaktakieogólnesformułowania
nakonkretnetreściuczeniasięinauczania,aniteżnanajbardziejnawetakty-
wizująceuczniówmetodynauczania.Dziejesiętakwcaleniezezłejwoli,przez
defektyumiejętnościczyteżbłędywsztucewychowaniaiedukacji.Rzeczwtym,
żetwórczośćdotyczyjedynierealizacjiprogramu,któryniepowstajetam,gdzie
mabyćrealizowany.
