Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
44|spóromiędzywojennąkulturępolsko-żydowską
Studiującdziełapoety,autorytetudlapokoleńPolaków,niemożna
otymzapominać,uważaautorJerozolimyświatłaimroku.
JednymzgłównychbadaczyMickiewiczawśrodowiskupolsko-
-żydowskimbyłwtymokresieRomanBrandstaetter,aletakże
wieluinnych,naprzykładMieczysławBraun,WilhelmFallek,He-
szelKlepfisz,ChaimLöw,LudwikOberlaender,MarekRappaport
(pseud.MarekPrawdzic),wypowiadałosięnatematżyciaitwór-
czościwieszcza9.Napytanie,kimbyłMickiewiczdlawielutuwy-
mienionych,odpowiadabyćmożenajtrafniejartykułBrandstaet-
teraUstaMickiewicza,opublikowanywWOpinii”
10
.Wtymkrótkim
szkicu,wopisiepamiątekpowieszczu,objawiasięquasi-
-religijnystosunekautoradoartystyimyślicielaromantycznego.
Każdyelementwystrojumaniezwykłąwartość,zwiedzanewnętrze
kreowanejestnaprzestrzeńświętą,autorpoetyckiejrelacjiob-
chodziwszystkoWlękliwiedookoła”,ogarniapamiątkiWtrwożnie
wzrokiem”.Zpewnąegzaltacjąrelacjonuje:WIuśmiechamysię
lękliwieciekawościbłyskiemzadumanychoczu”
11
.Przecieżtoję-
zykjakbywyjętyprostozksiążkiRudolfaOttoŚwi
ętośćijegoopi-
sudoświadczeniatremendum12.Autorpoetyckiegowspomnienia
niepoprzestajetylkonakreowaniuprzestrzeni,mówioposzuki-
waniugłębizrozumieniaduszywieszcza:WJeszczeczegośszuka-
myipytamysięwłasnegoserca,dlaczegodlaczłowiekapiszące-
gowierszeimarzącegoobraterskimprzymierzupoezjizżyciem
–jestibędziezawszeżywotMickiewiczarewelacją,równąjego
twórczości”13.
Mamytudeklaracjęprogramowąpoety,alewjegokoncepcjipo-
ezjiiczłowieczeństwahoryzontMickiewiczastajesięnietylkotłem
działańpoetyckich.Jesttakżewezwaniemdobudowaniasamego
siebie.DlaBrandstaetterakluczowypunktstanowiWchwilazerwa-
niaztwórczościąpoetycką”;cytujeautoraKonradaWallenroda:
WPrawdziwapoezjanaszegowiekujeszczemożenieurodziłasię,
tylkowidaćsymptomyjejprzyjścia.Zbytwielepisaliśmydlaza-
bawki,albodlacelówzbytmałych.Mniesięzdaje,żetrzebabędzie
natchnieniazgóryorzeczach,którychrozumpowiedziećnieumie.
Częstozdajemisię,żewidzęziemięobiecanąpoezji,jakMojżesz
zgóry,aleczuje,żeniegodzienzejśćdoniej”14.
