Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Osobywwiekuszkolnymcharakteryzująsięsłabymprzygotowaniemdosamodziel-
negożyciainiskąsprawnościąwczynnościachżyciacodziennego,ajakogłówne
przyczynywskazujesięnietykoutratęwzroku,lecztakżesłabeopanowanieumie-
jętnościruchowychiniskipoziomsprawnościfzycznej(Lieberman,Haibach2016).
ProceswychowaniadzieckazDWjestzłożony.Wymagam.in.kształtowania
orientacjidzieckawnajbliższymotoczeniu,wspieraniarozwojumotorycznego
wzakresieporuszaniasięikontrolipostawy,sprawnościmanualnych,umiejętności
związanychzpotrzebamiżyciacodziennego.Opróczkształtowaniakoordynacji
słuchowo-ruchowej(niewidomi)czywzrokowo-ruchowej(słabowidzący)niezwy-
kleważnejestrównoczesnerozwijaniefunkcjipoznawczych,mowyimyślenia,
nabywaniaumiejętnościfunkcjonowaniaspołecznegozdorosłymiirówieśnikami,
obcowaniazezwierzętamiinaturą,poznaniaróżnorodnychzjawisk.Istotnączęść
rozwojupoznawczegostanowiopanowaniemowy,któreudzieckazdysfunkcją
wzrokuzależyodrozmaitychczynników,np.sprawnegoaparatumowy,narządu
słuchu,prawidłowegofunkcjonowaniaośrodkówkorowychwmózgu.Sambrak
widzenianiejestprzeszkodąwnabywaniumowy,specyfcznenatomiastdladziecka
niewidomegojestograniczeniedokomunikacjiwerbalnej,nieznanepozostają
sposobykomunikacjizwiązanezmimiką,postawąciałaczygestykulacjąrozmówcy.
Dzieckoniewidomepoznajeiuczysięinaczejniżwidzące,ponieważpoznanie
odbywasięnapodstawiebodźcówsłuchowych,dotykowychitermicznych,dzięki
wyobrażeniomkonkretnychprzedmiotówzapomocąsłownychopisów.Ogromną
rolęodgrywajątuosobywidzące,tj.opiekunowie,rodzice,rodzeństwo,którzyprzez
właściweobjaśnianieorazopisyprzedmiotówizjawiskuzupełniajądefcytyinfor-
macyjne.Ponadtoistotnymczynnikiemjestaktywnośćisamodzielnośćdziecka,
któreumożliwiająnaukęnowychabstrakcyjnychpojęćorazpowiązanieich
zposiadanąwiedzą(Brianiwsp.2017).
Bardzowskazanedladzieckaniewidomegosątzw.zabawytematyczne,wtrak-
ciektórychuczysięonozwracaćgłowęwstronęosobymówiącej,podawaćrękę,
potwierdzaćizaprzeczaćruchemgłowy.Takiepodstawoweumiejętnościspołeczne
mogąstaćsiępodstawąbardziejrozbudowanychzabaw,np.wkuchnię,przedszkole,
sklep.Zabawytematycznesąnietylkoźródłempoznania,lecztakżerozwojuzdolno-
ścikompensacyjnych.Kompensacjauosóbniewidomychpoleganaukształtowaniu
skutecznychmetododbioruinformacjidotykowejisłuchowejoraznaprawidłowym
ichwykorzystaniu.Dużąrolęodgrywająteżpamięć,uwagaioperacjeumysłowe.
Zbadańwynika,żeniewidomimająponadprzeciętnązdolnośćkorzystaniaześla-
dówpamięciowych,lepiejniżwidzącywykonujązadaniapamięciowewymagające
zmysłusłuchu.Dzieciniewidomesączęstoszczególnieuzdolnionewzakresiemyśle-
nialogicznegoiformalnego.Dokładnepoznanieświataprzedmiotówotaczającego
dzieckoodbywasiędziękiintensywnejmyślowejanalizieisyntezie,różnicowaniu,
1.1.Osobyniewidomeisłabowidzące
13
