Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
fonicznywprocesieedukacji,czytowdomu,czytowszkole;osobyogłuchłe
ponabyciujęzykafonicznegojakopierwszegojęzyka).
Metodykomunikacjiwykorzystywaneprzezosobyniekorzystające
zjęzykafonicznegosłyszącejwiększości
Wtymmiejscunależyzaznaczyć,żezdecydowanawiększośćosóbzuszkodzeniami
słuchurodzisięwrodzinachsłyszących(Ammons,Eickman2011).Tylkookoło10%
głuchychdziecirodzisięwrodzinachgłuchych(Świdziński2014).Wynikatozfaktu,
żewspomnianajużwpodrozdzialepierwszymgłuchotaprzekazywanagenetycznie
występujedośćrzadkowporównaniuzinnymiprzyczynamiuszkodzeńsłuchu.
Awięcznacznawiększośćosóbgłuchychtodziecisłyszącychrodziców(najczę-
ściejnieznającychjęzykamigowego),którestykająsięzkomunikacjąmigowąna
relatywniepóźnymetapieżycia(np.wszkole).Dlatychosóbanijęzykmigowy,ani
językfonicznyniestanowiąjęzykapierwszego,nabywanegowsposóbnaturalny
wtrakcieokresukrytycznego6(Lenneberg1967).Językfoniczny,mimożeotaczate
osobyodnajwcześniejszychdniżycia,niejestdlanichdostępnyaudytywnie.Język
migowyzaś,choćmógłbybyćnabytynaturalnie,niepojawiasięwotoczeniutakich
dzieciczasemażdokońcaokresukrytycznego.Pewnaczęśćtejgrupytoosoby,
którejeszczewprzedszkolu,aczasemnawetwszkolepodstawowejniemajążad-
negojęzyka,gdyżnienabyłygowdomuodrodzicówposługującychsięzazwyczaj
wyłączniepolszczyznąfoniczną.Dopierowplacówceoświatowejnastępujeich
pierwszykontaktzjęzykiemmigowym.Takieosobyjużnazawszepozostająoso-
bamibezjęzykapierwszego(Świdziński2014).Oddalszegoprzebieguichedukacji
zależyzaś,dojakiegostopnianaucząsięzarównojęzykamigowego,jakijęzyka
fonicznego.Niektóreztychosóbopanująjedyniejęzykmigowy,innebędąwstanie
czytaćipisaćwjęzykufonicznym,ainnenabędątakżekompetencjiartykulacyjnej.
Każdyzprzypadkówjestodmiennyiindywidualny.
JeślichodziodziecirodzicówGłuchych(zarównogłuche,jakisłyszące),sytu-
acjawydajesięmniejskomplikowana.Onenabywająjęzykamigowegojeszcze
wokresiekrytycznym,gdyżztakimjęzykiemsązaznajomioneodpierwszychdni
życia-todlanichjęzykpierwszy,ojczysty.Istniejenawethipoteza,żedziecko
jestwstaniewcześniejrozpocząćnadawaniekomunikatówwjęzykumigowym
6
AmerykańskijęzykoznawcaEricLennebergwysunąłwlatachsześćdziesiątychXXw.hipotezę
okresukrytycznegorozwojujęzyka.Wedletejhipotezyprzyswajaniejęzykanastępujewokre-
ślonymprzedzialeczasowym,którykończysięwrazzpoczątkiemokresudojrzewania(około
12.rokużycia).Jeżelikontaktzjęzykiemnastępujepoupływieokresukrytycznego,język
niebędzieprzyswojonyjakjęzykojczysty,niezależnieodwysiłku,motywacji,czyczasu
poświęconegonanaukę.
1.2.Osobyzuszkodzonymsłuchem
39
