Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
978-83-7688-527-8
24
JacekKurczewski
przezszeregróżnychmacierzy,zmienianychprzezuczestnikówzbiegiem
czasu.Cowięcej,spórzwykleniedotyczywyłączniejednejhierarchiipre-
ferencjipostronieaktorów.Prowadząoniraczejjednoczesnągręnakilku
szachownicach.Żebywszystkojeszczebardziejskomplikować,pozostając
nadaldalekoodrzeczywistości,możemyująćprzedmiotrozważańjako
metaforę,wramachktórejobajprzeciwnicywsporzegrajązesobąrów-
nocześniewróżnegry,aprzebiegkażdejztychgierwpływarównieżna
decyzjepodejmowaneprzezgraczyuczestniczącychwinnychgrach.Taka
złożonamozaikaprocesówiwpływówwywołujewrażenie,żespórniejest
pojedynczągrą,araczejgrągier.Wtejmetagrzewyborudokonujesiępo-
międzyposzczególnymigrami,jakimisąspory.Natejpodstawiedośćłatwo
możnastworzyćracjonalnymodeldladanejgry,naprzykładdlasprawy
cywilnej,gdzieprzedmiotsporumaokreślonąwartośćfinansową,alemodel
tennadalniebędzieprzewidywałrzeczywistychzachowaństron,aniteż
niezadowoliichpouświadomieniuimjegotreści.Ztegosamegopowodu
wynikaprzypuszczalnieczęsteniezadowoleniestronzracjonalnegorozwią-
zaniasporu,wypracowanegopodługotrwałychstaraniachizaoferowanego
stronomprzezsądczyorganmediacyjny.
Sporymożnarozpatrywaćzwielumożliwychpunktówwidzenia,tutaj
jednakidziemywśladzakrokamipodjętymimniejlubbardziejświadomie
przezwszystkichuczonychzainteresowanychproblematykąsporów,czyli
traktujemyspórjakoprocesmającykilkaetapówmożliwegorozwoju.Ta
diachroniczna,sekwencyjnaanalizamamiejscenawetwprzypadkuprostej
opozycjimiędzykonfliktemisporem,zakładającejpierwszeństwokonfliktu
wczasie.Każdytakipodział,dokonanywsposóbhumanistyczny,pociągaza
sobązałożenieonnormalnym”lublepszym,nnaturalnym”przebiegudziałań
ludzkich,któreskładająsięnaspór.RichardL.Abelwewciążcennejsys-
tematyzacjihipotezdotyczącychinstytucjizarządzającychsporamitwier-
dzi,żekażdyetapsporujestjegowynikiem(Abel1973).Czyminnymjest
jednaktwierdzenie,żespórmożnaprzerwaćwdowolnymmomencie,na
przykładdlatego,żejesttowinteresiewszystkichjegouczestników,aczym
innymtwierdzenie,żeanalizującspórmożemypominąćefektyzamierzone
przezstrony.Oczywiście,teelementyteleologicznemogązostaćodrzucone
przezbehawioralnegoetologa,któryporównujezachowanieróżnychgatun-
kówczygrupwramachgatunków,alewtedysamopojęciesporustajesię
bezużyteczneiniemazastosowania.Niemożemyużywaćkonsekwentnie
