Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
34
SpotkaniazLalką
zlekceważyłczyfiartystyczniezbagatelizował”rozpaczpaniStaw-
skiej,beznadziejniezakochanejwWokulskim30.Niekwestio-
nującsensownościtegorodzajupytań,zauważmyjednak,żeze
stanowiskanarratoraautorskiegomiłośćWokulskiegodopanny
Izabeli–bohateraowyjątkowymformacieduchowym–mabyć
tajemniczosplecionazudręką,bólemirozpaczą.Iżenewral-
giczniebolesnejegopytaniaomiłośćstająsiębuntowniczymi
pytaniamiosenscierpieńizarazemosensżycia,oto,kimjest
człowiekipocotkwiwbezmiarzeświata.Stądteżjegoszamo-
taniesię,zktóregosiębierzepróbaucieczkiwśmierć.Tym
dramatyczniejprzychodzimuprzeżywaćbólistnienia,żejako
człowiekzepokisceptycyzmureligijnegoznajdzietylkona
momentulgęwbłyskumyślioBogu,niestarczymujednak
tegobłyskunarozświetleniepóźniejszychfiSzarychdniikrwa-
wychgodzin”(totytułjednegozrozdziałówpowieści).Nanie-
odgadnionymplaniebytuniemawLalcepewnościpocieszenia.
Jesttylkodramatycznepoznawaniesiebiesamego,którenie
obiecujeulgi.OlgaTokarczuk,podsumowującswojeprzenikliwe
rozważaniaopowieściPrusa,pisze,żehistoriaWokulskiego
ijegoobsesjijestfihistoriąinicjacji[…],wędrówkąwśródzłu-
dzeńiiluzji,odkrywaniemwłasnejprzynależnościdoświata
iwłasnejwnimobcości”31.Wsuicienajnowszychinterpretacji
Lalkiwartoprzystanąćprzytymstwierdzeniu:mówionoowar-
tościsamopoznania,aleniezawierasugestii,żepowieśćPrusa
powinnaprzynosićodpowiedzinawszystkiestawianepytania.
Gdyzaśzrefleksjąotajemnicybytuimrokachegzystencji
wracamypamięciądotreścispołeczno-historycznychLalki,to
trudnosięoprzećwrażeniu,żezawierasięwnichtymnatar-
czywszepragnienieautora,byprzynajmniejnaplaniedzie-
jów–choćjesttoplanograniczonychmożliwości(alezawsze
jakichśmożliwości)–niezaniedbywaćszanswspomaganiasię
ibudowaniakruchegoładu,ażebynieubywałownaszymżyciu,
leczprzybywałochwildobrociijakiejtakiejpogody.
