Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
nie,ochronęiwynagrodzenie.Przezdługiczasżyjąwukryciu,noszącfałszywe
nazwiskoipozostającpodspecjalnąopiekąCIA.Nawetnaspotkaniazamery-
kańskimiznajomymiobydwojeprzychodząwprzebraniach.Ichdanekontak-
toweimiejscepobytuchronionesątajemnicą.Kiedyktośchceskontaktować
sięzambasadorem,musizadzwonićnanumerkontrolowanyprzezCIAizosta-
wićwiadomość.Spasowskioddzwaniatylkowtedy,gdyuznajetozastosowne.
Porazpierwszyodczasuucieczkipokazujesiępubliczniepodczasotwartego
spotkaniadopiero2kwietnia1986roku,wdniuzorganizowanejprzezwydawcę
promocjijegoksiążki.NawieczórautorskidoHoteluTheWatergatewWaszyng-
tonieprzybywa250osób.Wkolejnychmiesiącach,wramachpromocjiksiążki,
byłyambasadorjeździpoAmerycezwykładamioPolsce.Wtymczasieodbiera
teżtytułydoktorahonoriscausakilkuuczelni.Mimouniewinnieniaiprzywróce-
niamupolskiegoobywatelstwa,jużnigdynieprzyjeżdżadoPolski.Niezobaczy
więcejswojejukochanejmatki.Niemożebyćwkrajuw1984roku,kiedyzostała
onauhonorowanaprzezInstytutYadVashemtytułemSprawiedliwejWśródNa-
rodówŚwiatazaukrywaniewczasiewojnykilkunastuŻydówwWilliRóża-ich
rodzinnymdomuwMilanówku,przyulicyPiasta17.
Poprzemianachustrojowych1989rokuhistoriategonietuzinkowegokomu-
nistyidyplomatyodchodziniecowzapomnienie,pomimofaktu,żewkolejnych
latachjegonazwiskowracadoserwisówinformacyjnychprzytakichokazjach,
jakdecyzjaojegorehabilitacjipodjętaprzezIzbęWojskowąSąduNajwyższego
jesienią1990roku,czyponowneprzyznaniemupolskiegoobywatelstwaprzez
PrezydentaLechaWałęsęw1993roku.Uważniejszemuobserwatorowizpew-
nościąnieumknęłyteżpojawiającesięodczasudoczasuwpolskichmediachin-
formacjeostaraniachWandySpasowskiejoodzyskanieskonfiskowanegoprzez
komunistycznewładzemajątku.Dopierow2011rokuwyrokSąduOkręgowego
wWarszawie,przyznającywdowieodszkodowanie,zakończyłtrwającąponad
dekadęserięrozprawsądowych.
Odpoczątkulat90.Spasowskicierpizpowoduraka.Przezdługiczasodma-
wiajednakprzyjmowaniamorfiny,traktująctojakoaktpokutyzagrzechywobec
narodupolskiego.Ztegosamegopowoduniechceprzyjąćpaszportuamerykań-
skiego.Robitodopieronałożuśmierci.Niepróbujeusprawiedliwićswojego
postępowania,wręczprzeciwnie-gnębigopoczuciewiny.nDużozawiniłem
wobecnarodupolskiego,przyłączającsiędokomunistów”-przyznajemiędzy
innymiwewspomnianymjużwywiadzieradiowymzJackiemKalabińskim.
Wsierpniu1995rokuprzegrywawalkęzchorobąnowotworową.Wedługjego
najbliższychumierawprzekonaniu,żejegocierpieniebyłopokutązazło,które-
godokonałwżyciu.nJedyne,comogęzłożyćustópChrystusajakopokutę,to
mojecierpienie”-miałpowiedziećdożony.
Tylesuchefakty.Pozostająjednakpytania,naktóreodpowiedziećnajtrudniej.
KimwtakimraziebyłSpasowski?Prawdziwienawróconymkomunistączyłaj-
dakiemicwaniakiem?Czyjegodecyzjabyłaodważnąucieczkączydezercją?
Czynależymusiępochwaładlabohateraczypotępieniedlazdrajcy?
16
