Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
poupadkachekipkolejnychprzywódców.Amerykańscydyplomaci,którzymieli
okazjępracowaćznimwWarszawieczyWaszyngtonie,powielulatachwspomi-
najągojakoprofesjonalistęiwysokowykwalifikowanegodyplomatę,zktórym
możnabyłopoważnieirzeczowoporozmawiaćowielusprawach,wsposóbnie-
zakłóconypartyjnymidyrektywami.
PrzemianaSpasowskiegoniebyłarezultatemnagłegoolśnienia,leczstop-
niowym,trwającymprzezlataprocesem,wynikającymzjegopogłębiającego
sięrozczarowaniadziałaniemkomunistycznejwładzy,partyjnymirozgrywkami,
oszukiwaniemnaroduizniewoleniemkrajuprzezWielkiegoBrata.Podczasdru-
giegopobytuwWaszyngtoniejegopostawastajesięcorazbardziejproamery-
kańska.PonarodzinachSolidarnościzaczynazcorazwiększąsympatiąpatrzeć
nadziałaniaWałęsyipolskichrobotników,którestająsięnadziejąnarzeczywiste
odzyskanieprzezPolskęniepodległości.Jednocześnieznawróceniempolitycz-
nympostępujetakżejegoprzemianareligijna.Podkoniec1980roku,wdrodze
naurlopdoPolski,SpasowscypotajemnieskładająwizytęJanowiPawłowiII
wWatykanie.SpotkanieirozmowazPapieżemwywierająnaambasadorzepio-
runującewrażenieiwedługjegowłasnychsłówmajądecydującywpływnajego
dalszeżycie5.Wprowadzeniestanuwojennegouśmiercajednakwszelkienadzie-
jeiprzelewaczaręgoryczy.Pokilkudniachwalkizsamymsobą,Spasowskipo-
stanawiaprzejśćnawłaściwą,jasnąstronęmocy.Niewątpliwieogromnywpływ
najegopostawęidecyzjęmiałapaniWanda.Odpoczątkusystematyczniepró-
bowałaodciągnąćmężaodpartiiiobrzydzićmuświatkomunistów.Jegowypo-
wiedzenieposłuszeństwareżimowi,atymbardziejprzyjętyprzezmężaneofitę
wwieku64latchrzestświęty,byłyjejwielkimzwycięstwem.
TakjakgłębokoróżnebyłyzachowaniaidziałaniaambasadoraSpasowskiego
przezwiększączęśćjegożycia,takskrajnepozostająocenyjegopostawy.
Dlawielubyłbohateremiprawdziwienawróconymkomunistą,którego
ucieczkaznacznieułatwiłaStanomZjednoczonymdziałanianarzeczpomocy
dlaSolidarnościiPolakówwkraju.PrezydentReagannazwałgonodważnym
człowiekiem,którydziałałznajwyższychpobudek”,aSirJohnNicholasHender-
son,brytyjskiambasadorwWaszyngtonie-nczłowiekiemniezwykłejprawości
irozsądku”6.KiedyprzebywającynawakacjachwMaineZbigniewBrzeziński
dowiedziałsięośmierciRomualdaSpasowskiego,napisałdowdowylistkondo-
lencyjny,wktórymprzekazywałjejtakżenwyrazywielkiegouznaniadlapatrio-
tyzmuiwysokiejinteligencji(męża).ByłPolscezawszewiernyitoodczuwało
5
KwestięreligijnejprzemianySpasowskiegoorazwpływuPapieżaJanaPawłaIInadecyzjeam-
basadoradokładniejopisujeGeorgeWeigelwPrzedmowiedodrugiegowydaniaamerykańskiego
pamiętnikówzatytułowanychRomek&Wanda:TheGreatestPolitical,Faith&LoveStoryofthe
TwentiethCentury,któreukazałosięw2021rokunakłademreligijnegoinstytutuSacredStory
Institute(dosł.InstytutReligijnychOpowieści).MisjąSacredStoryInstitutejestpomoczarówno
osobomprywatnym,jakiwspólnotomwiarywrozwijaniuichrelacjizBogiempoprzezcodzien-
nąmodlitwęimedytacje.Polskietłumaczenietejprzedmowyznajdujesięnastronach23-25.
6
CytatypochodzązartykułuwnTheChristianScienceMonitor”:WhatLayBehindSpasowski
Defectionz23grudnia1981roku.
19
