Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Trzechproboszczówwjednejparafii.Studiumoduchowieństwie…
21
XIIIwieku,wzwiązkuzbrakiemzainteresowaniazestronyfundatorówinie-
możnościąwprowadzeniareformżyciakanonickiego,najmniejlicznegrupy
zaczęłyprzekształcaćsięwzwykłekościołyparafialne,ajedynymśladempo
ichwcześniejszejdziałalnościpozostawaławieloosobowaobsada
10
.Grupyta-
kiemusiałybyćzróżnicowanewewnętrznie,wXIIIiXIVwiekuokreślało
siębowiemichczłonkówjakoplebanówbądźrektorów,któretonazewnic-
two,wedługJ.Szymańskiego,równieżmożewskazywaćnafunkcjonowanie
wokresiewcześniejszymgrupykanonickiej
11
.
Zdużymprawdopodobieństwemmożemystwierdzić,żeiwChrzanowie
istniałamałagrupakanonicka
12
.Trzechplebanówwtutejszejparafiiśw.Mi-
kołajapoświadczajązapisykolektorówświętopietrzaidziesięcinypapieskiej
zlat132511327
13
,będącejednocześnienajstarszymźródłemdodziejów
chrzanowskiejorganizacjikościelnej.Podobnystanukazująwpisyzlat13501
1351
14
.Musiałtobyćreliktstosunkówznaczniewcześniejszych,wedługbadań
J.SzymańskiegowXIIIstuleciunatereniediecezjikrakowskiejniepowstała
bowiemżadnagrupakanonicka
15
.Wartopodkreślić,żewewspomnianejStop-
nicyzorganizowano,prawdopodobniezaczasówWładysławaHermana,taką
właśniegrupę
16
.Cociekawe,jakwynikazanalizdokonanychprzezJ.Szy-
mańskiego,żadnazfundacjiprywatnych,którewziąłpoduwagę,niepowstała
wmiejscowościbędącejcentrumgrodowym,choćwniektórychistniałygród-
ki.Wgrodachbowiemlokalizowałswojegrupyksiążę
17
.
Wświetleprzytoczonychustaleńniewydajesięmożliwe,żebygrupaka-
nonickawChrzanowiepowstałazinicjatywyksiążęcej1najprawdopodob-
niejjejinicjatoramibyłyosobyzkręguprywatnego.Niedobórźródełdonaj-
starszychdziejówosadyniepozwalastwierdzić,któremurodowimoglibyśmy
przypisaćtęfundację.ZpewnościąniebylitoLigęzowie,którzyweszliwpo-
siadanieChrzanowapodkoniecXIVwieku
18
.Możemyprzypuszczać,żeród,
którysprowadziłkanoników,związanybyłzfunkcjonującąnatymobszarze
10
J.Szymański:Kanonikatświecki…,s.62.
11
Tamże,s.133.
12
WprawdziewswoichpracachJ.SzymańskinieuwzględniałChrzanowa,aleporecen-
zjiJ.Rajmana(rec.:J.Szymański…,s.262inn.),któryzwróciłuwagę,żeitenośrodek
spełniawymienianeprzezSzymańskiegowarunkiistnieniagrupykanonickiej,autorwswo-
imkolejnymartykule(J.Szymański:BadaniakanonikatuświeckiegowPolscewczesnego
średniowiecza.W:Kościół,kultura,społeczeństwo.Studiazdziejówśredniowieczaiczasów
nowożytnych.Warszawa2000,s.1031105)przychyliłsiędotejsugestii.
13
14
MPV,T.1,s.149,223.
Tamże,T.2,s.3511352.
15
J.Szymański:Kanonikatświecki…,s.88.
16
Tamże,s.23.
17
J.Szymański:Możnowładztwomałopolskie…,s.48.
18
Szerzejnatentematzob.M.Lubczyński:PoczątkirodzinyLigęzówherbuPółkozic.
Rocz.Hist.1999,R.65,s.27152.
