Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wstęp
mianemdrugiejśmierciLenina1.Kultnieśmiertelnościzmar-
łegowodzabyłwówczaswypieranyprzezkultżyjącegoprzy-
wódcy.Leninwciążbyłojcemzałożycielembolszewizmu,
urzędowoczczonymnapaństwowympoziomie.Leczmusiał
wpowszechnejświadomościumrzeć,abyzwolnićmiejsce
swojemunastępcy.Pozostawałwefekcieuświęconą,alejed-
nakprzeszłością.SowieckapropagandaprzedstawiałaStalina
jakowiernegouczniaorazkontynuatoradziełaLenina.Wtym
sensiekultjednostkidotyczyłobuprzywódców.W1939roku,
zokazji60.urodzinStalina,AnastasMikojanopublikowałna
łamach„Prawdy”artykułpodwielemówiącymtytułemSta-
lin-toLenindzisiaj.Nawetodstępstwaodgeneralnejliniipo-
przednikaoficjalnietłumaczonebyłycytatamizjegodzieł,
choćbywyrwanymizkontekstu.Stalinpotrzebowałjednak
bardziejLeninazmarłegoniżwiecznieżywego.Powołującsię
naautorytetzprzeszłości,mógłbudowaćswojąteraźniejszość
iprzyszłośćnaszczytachwładzy.WedługAndriejaSiniawskie-
gozlikwidował„gwardięleninowską”,abyuniezależnićsięod
spuściznypoprzednikaipozbyćtych,którzypamiętajądzie-
ląceichróżnice2.Wódzrewolucjiponowniestałsięobiektem
kultujakojedyny,„nieśmiertelny”autorytetdlakierownictwa
ZSRRpoXXzjeździeKomunistycznejPartiiZwiązkuSowiec-
kiego.NikitaChruszczowpotępiłwówczasstalinowskiere-
presjewobeckomunistów.Pominąłmilczeniemmilionyofiar
spozaszeregówpartii.Wielkiterrorzdefiniowałniejakozbrod-
niękomunistyczną,leczstalinowską,wymierzonąwideowych
komunistów3.JakzauważyłAleksandrSołżenicyn,pisząc
1
2
3
10
U.Justus,Wtorajasmiert�Lenina:funkcyipłaczawpieriodpieriechodaot
kultaLeninakkultuStalina,Socriealisticzeskijkanon,red.Ch.Giuntier,
J.Dobrienko,Sankt-Pietierburg2000,s.926.
A.Siniawskij,Osnowysowietskojcywilizacyi,Moskwa2002,s.113.
O.Chlewniuk,Stalin.Żyzn�odnogowożdia,Moskwa2015,http://flibusta.
site/b/399093/read(16.01.2023).
