Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
24
RozdziałI.Problematykaautoedukacjiwświetlekrytycznejanalizy…
samouctwaodsamokształceniazaproponowałtakżeFranciszekUrbańczyk.Jego
definicjasamouctwazbliżonabyładosposoburozumieniategopojęciaprzez
JolantęLandy1Tołwińską,natomiastsamokształceniepolegało1jegozdaniem
1nasamodzielnym,poddanymsamokontrolirealizowaniuwsobiejakiegoś
mniejlubbardziejuświadomionegowzoruosobowości22.Podobniejaksocjolo-
gowiepodkreśliłzatemwpływosobistyjednostkinazrealizowaniewizjipożą-
danegostanuwłasnejosobywedługmniejlubbardziejuświadomionegowzoru.
Samokształceniestanowiłodlaniegonajwyższąformękształcenia,odznaczającą
siętakimiwłaściwościamijak:świadomyzamiar,samodzielność,samokontrola,
zmienianiewłasnejosobowościwzakresiewiedzyiumiejętnościorazpewnych
cechmoralnych,estetycznych,fizycznych.Urbańczyk,nawiązującdoujęćpsy-
chologicznych,stwierdził,żesamokształceniemożebyćuprawianewwiekudoj-
rzewaniaiwżyciudorosłymorazwskazałnaznaczeniemotywówipewnychcech
charakteru(główniewytrwałościorazsystematyczności)dlaefektywnościtego
procesu23.PodobnieszerokądefinicjęsamokształceniazaproponowałKazimierz
Wojciechowski,przyjmując,żepolegaononasamodzielnymzdobywaniuwyro-
bieniaumysłowego(np.zdolnościobserwacji,poprawiesposobumyślenia)oraz
pracynadwłasnymcharakteremwceluupodobnieniasiędoprzyjętegowzoru.
Autortraktowałsamokształceniejakoformęstawaniasiękimślepszym,dzięki
własnemuwysiłkowiplanowania,realizacjiikontrolitegoprocesu.Podjęciepra-
cynadsobąjestuwarunkowane1zdaniemautora1motywamispołecznymi,
psychicznymiorazpraktycznymi24.PoglądyWojciechowskiegokorespondowały
zesposobemrozumieniasamokształceniaprzezWłodzimierzaKaczorowskiego,
któryuznał,żejestonoformązdobywaniaidoskonaleniawiedzypozaszkołą
orazsamodzielnymdoskonaleniemosobowości,zgodniezaktualnymipotrzebami
indywidualnymiizawodowymijednostki,atakżewedługustalonegoprzeznią
planu25.WieloaspektowoiszerokosamokształcenieujmowałCzesławMaziarz:
wjegokoncepcjioznaczałoonozespółcelowychwysiłkówiczynności,mających
KiWOJCIECHOWSKIiWrocław,Ossolineum,1986,s.286).Znacznieszerszeznaczeniesamouctwu
przypisywałnatomiastR.Wroczyński,zaliczającdoniegokażdyprocessamodzielnegozdobywa-
niawiedzyisprawności.Autorposługiwałsięrównieżterminemnsamowychowanie”,odnosząc
godosamodzielnegokształtowaniadyspozycjipsychicznychicechcharakteru.Obateprocesy:
samouctwoisamowychowanie,nazywałsamokształceniem(RiWROCZYŃSKI:Pracaoświatowa.
Warszawa,NK,1965,s.219).
22
FiURBAŃCZYK:Dydaktykadorosłych.Wrocław,Ossolineum,1973,s.49.
23
IDEM:Podstawowezagadnieniadydaktykidorosłych.W:Pedagogikadladorosłych…,
s.222.Por.Procesysamokształceniowewdziałalnościkulturalno-oświatowejiwdoskonaleniu
zawodowym.Koncepcjebadawcze.Red.JiSEMKÓW.Wrocław1981,s.13.
24
K.WOJCIECHOWSKI:Samokształceniewpraktyceiteorii.W:Pedagogikadladorosłych…,
s.3521355.Por.M.RATAJ:Samokształcenienauczycieli.Stanipotrzeby.Wrocław,Ossolineum,
1972,s.37139orazA.KAMIŃSKI:Funkcjepedagogikispołecznej.Warszawa,PWN,1971,s.19.
25
WiKACZOROWSKI:Współczesnepoglądynaproblemsamokształcenia.nKwartalnikNauczy-
cielaOpolskiego”1975,nr314,s.11.