Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
8
Stanąćpostronietłumacza.Zaryspoetykiopisowejprzekładu
Ocóżwięcchodzi?Propozycja,bystanąćpostronietłumacza,nieoznacza,
żechodziokażdegotłumacza.Wmoimzamyślechodziooddaniesprawied-
liwościdobrymtłumaczom.Dobreibardzodobreprzekładyistnieją:nTłu-
maczemająprawobyćdumnizeswojejpracy”stwierdziłwwykładziekoń-
czącymXIVIberianForumwOxfordzieJohnD.Rutherfordisformułowanie
tospotkałosięzaplauzem.Jestjednakczymśzaskakującym,żemimolawi-
nowozwiększającegosięzainteresowaniaproblematykąprzekładuzarówno
wpraktycedydaktycznejwspółczesnychuniwersytetów,jakiwbadaniach
naukowych,wtychostatnichdominujepostawantropieniabłędówtłuma-
cza”,aanaliząudanychtłumaczeńzajmująsiętylkonielicznibadaczeikry-
tycy.Niniejszaksiążkastarasięiśćśladamiwielkiegofrancuskiegoteoretyka
Antoine’aBermana,którywswojejostatniej,pośmiertniewydanejksiążce
Pourunecritiquedestraductions:JohnDonne(Berman1994)naszkicował
programtakrozumianej,pozytywnejanalizydziełaprzekładowego.
RównieżBermanowizawdzięczamzainteresowanieparadygmatemopiso-
wościwanalizieprzekładu.Podejścieopisoweniełatwopołączyćzotwartym
formułowaniemsądówwartościujących,będącychpunktemdojściawper-
spektywiehermeneutycznej,którejhołdowałBerman(azanimrównieżpi-
szącytesłowa).Możnajednakspojrzećnatęsprawęzinnejstrony:niespo-
sóbotwarciedążyćdoformułowaniasądówwartościujących,niedysponując
narzędziamirzetelnegoopisu,którymusistanowićpunktwyjściawszelkiej
ewaluacji.
Niniejszaksiążkastanowiwięcrównież-jakwskazujejejpodtytuł-pró-
bęzbudowaniaspójnegosystemu,proponującegozestawnarzędziopisujących
specyficzneprzekształcenia,którymoryginałpodlegawprocesieprzekładu.
Kluczowewtymsystemiejestpojęciefiguryprzekładu,którądefiniuję,wbrew
dotychczasowymtendencjom,wkategoriachpozytywnych,jakośladkreatyw-
nościtłumacza,zmierzającejdorozwiązaniapewnegoproblemu:nfiguraprze-
kładutoprzejawkreatywnościtłumacza,posiadającyokreślonewyznaczniki
formalneifunkcjonalne”.Podjętapróbabyćmożezasługujenamianonowator-
skiej,conieoznaczajednaktworzenianowejterminologiiitworzenianowych
ramprzekładoznawstwaexnihilo.Wręczprzeciwnie,sięgamdopojęćikoncep-
cjidobrzejużosadzonychwtradycjinaszejdyscypliny,próbującwykorzystać
jewnowejperspektywie.Stądkwestieznane,dobrzeomówionewistniejących
pracachinnychpolskich(izagranicznych)autorów,będąreferowaneskrótowo,
wnadziei,żeczytelnikwraziepotrzebysięgniepowskazaneźródła.
Tanowaperspektywazostałajużzarysowanapowyżej,niemniejnależy
powiedzieć,żechodzirównieżowłaściwądefinicjęsamejdyscypliny,jaką
jestprzekładoznawstwo.Autorpodzielaopiniętakichbadaczy,jakmiędzy
innymiAndréLefevereiSusanBassnett,utrzymującychodpoczątkulat
osiemdziesiątychXXwieku,żeprzekładoznawstwojestjużobecnieosobną
